Қазақша өлең: Ерлан Ахмет (Қалихан ауылы)

Жиырмасыншы ғасырдың
басы – бірі насырдың.
Қайран, қазақ баласы,
талайыңа бас ұрдың.
Түбі шындық ашылар,
келмейді оны жасырғым.
Арасында аралыс
Ақ пен Қызыл, Жасылдың.
Нәубет төнді басына
Кәрібайдай хас ұлдың.
Ұрпағы еді ұлысты
Қонжабайдай асылдың.

Зұлмат күннің батпаны,
жанға зіл боп батқаны –
жазықсыздан жазалап,
жалған жала жапқаны,
жұрттың жанын жаралап,
оғыландарды атқаны.
Баба тегін қазбалап,
қауіп қатер қақпаны.
Кәрібайды «байсың» деп,
қуғын болды тапқаны.
Қиды жанын, аз еді
өмір дәмін татқаны.

Жүрек жұтқан жендетің
артық сілтеп кейде тым.
Айтса, бітпес, Шой апа
бастан кешкен бейнетін.
Түрмедегі екі жыл
жұтқан өңін, келбетін.
Кінәсінен ақталып,
аман көрген ел бетін.

Ашаршылық басталып,
кезген талай жер бетін.
Түбі сезді көрерін
екі ұлдан зейнетін.
Тұлымдары өскенде,
Қара Ертіске көшкенде,
Қаламитан, Қалихан –
қарапайым қос пенде.
Еңбегімен үміт қып
ертеден де, кештен де.
Сұм соғыстың хабары –
көкейлерін тескен-ді.
Қаламитан ерлікпен
көз жарығы өшкенде,
бекем болды Қалихан,
тар жол, тайғақ кешкенде.

Қарсы алып ақ таңды,
шаттық толы шақтарды,
Қалихан мен Шарипа
ордасына бақ тамды.
Ұл мен қызын өсіріп,
өркен жайып жатқан-ды.
Жүз бесінде Шой апа
бақилыққа аттанды.
Тартқан азап, тауқымет
жырдай болып жатталды.
Кеткен күннен қалған дақ
көкейлерде сақталды...

Қара Ертіске түстің бе,
балдай суын іштің бе?
Қалиханның аулында
саумал қымыз пістің бе?
Ғанибетті көрерсің
тұрып көпір үстінде.
Ғасырлардың ағыны
Қара Ертіс күшінде.
Жолаушыға азық боп,
пана болған міскінге.
Жер жәннаты деп таны,
бір Аллаһқа үшкір де!

Өткен күнге – салауат,
келешекке – саламат.
Тауқыметтің өтемі –
ерен туған азамат:
Қалиханның Жекені –
ғұмырымен ғажап-ақ.
Ата салтын сақтаған
ғибратымен ғаламат.
Қолындағы қосауыз,
астындағы жарау ат,
төрт түлігі баптаған –
бабалардан аманат.

Жекен аға бас болып,
үлгі жасап ибадан.
Әке есімін еске алып,
кіл жақсыны жинаған.
Кәрісі кеп, жас келіп,
ауылға жұрт сыймаған.
Дұға жасап, ас беріп,
аруақты сыйлаған.
Көз алдына жас толып,
төгілуін тыймаған.
Тебіреніп, жатты еріп,
жүректі жан, ойлы адам.

Қара Ертістің жағасы,
Бексұлу жер арман-ды.
Көн заманнан бес қажы
жерленген бұл алаң-ды.
Жекен аға қос тігіп,
ата кәсіп жалғанды.
Аруағы үшін бабаның,
намыстанып, малданды.
Төрт түлігін сай етіп,
құс та өсіріп, қамданды.
Қойды асырып бес мыңнан,
малдың кегін алған-ды.

Ата-баба алдында
парызы да өтелді.
Ел ішінде еңсесін
еңбегімен көтерді.
Жарық болып, көпір боп,
жалғап тұр ғой екі елді.
Байлап тұрған біртуар,
бүгін менен өткенді.
Ақ шалғанша самайын
адалдыққа бекем-ді.
Арыс деп біл, ағайын,
Қалиханұлы Жекенді!