Қазақша Мақал - Мәтел: Тілдер күні (Тіл өнері)
Тіл тас жарады,
Тас жармаса, бас жарады.
Тас жармаса, бас жарады.
Шебердің қолы — ортақ,
Шешеннің тілі ортақ.
Шешеннің тілі ортақ.
Тіл — буынсыз,
Ой - түпсіз.
Ой - түпсіз.
Сүйреңдеген қызыл тіл
Сүйгеніңненайырар;
Иә жаубетін қайырар.
Сүйгеніңненайырар;
Иә жаубетін қайырар.
Алажағым кетсе де,
Айташағым кетпесін.
Айташағым кетпесін.
Ат жүйрігі айырады,
Тіл жүйрігі қайырады.
Тіл жүйрігі қайырады.
Мақтаған жеткізер,
Шаққан өлтірер.
Шаққан өлтірер.
Сүңгініңжарасыбітер,
Тілжарасы бітпес.
Тілжарасы бітпес.
Басқа пәле тілден.
Тіл — тиексіз.
Тіл ерді қабырға салады,
Нарды қазанға салады.
Нарды қазанға салады.
Бас кеспек болса да,
Тіл кеспек жоқ.
Тіл кеспек жоқ.
Қызыл тіл жанның мияты,
Абырой ердің қуаты.
Абырой ердің қуаты.
Ашуың келсе — қолың тарт,
Айтпас жерде — тілің тарт.
Айтпас жерде — тілің тарт.
Тіл жүйрік емес,
Шын жүйрік.
Шын жүйрік.
Піл көтермегенді
Тіл көтереді.
Тіл көтереді.
Адам көңілінен азады,
Тілінен жазады.
Тілінен жазады.
Жер астында жатқанды,
Қазбай, қарап тіл табар.
Қазбай, қарап тіл табар.
Қойын-қойын сырыңды
Түбінде келіп шын табар.
Түбінде келіп шын табар.
Аш құлақтан —
Тыныш құлақ.
Тыныш құлақ.
Сөз тапқанға қолқа жоқ.
Жақсы байқап сөйлер,
Жаман шайқап сөйлер.
Жаман шайқап сөйлер.
Жыланның тілі айыр,
Жылан мінезді адамның сөзі айыр.
Жылан мінезді адамның сөзі айыр.
Аңдамай сөйлеген
Ауырмайөледі.
Ауырмайөледі.
Аяғы жаман төрді былғар,
Аузы жаман елді былғар.
Аузы жаман елді былғар.
Көп сөйлеген —
Көптен айрылар.
Көптен айрылар.
Көп сөз — күміс,
Аз сөз — алтын.
Аз сөз — алтын.
Суды ішім тоқтатар,
Сөзді шын тоқтатар.
Сөзді шын тоқтатар.
Ақпа құлаққа айтқан сөз
Ағып кетеді.
Құйма құлаққа айтқан сөзді
Құйып алады.
Ағып кетеді.
Құйма құлаққа айтқан сөзді
Құйып алады.
Өтірікшінің шын сөзі зая.
Қатты айтсаң,
Қарындасыңажақпайсың.
Ақырынайтсаң,
Ақың кетеді.
Қарындасыңажақпайсың.
Ақырынайтсаң,
Ақың кетеді.
Біреудің сөзі әдемі,
Біреудің көзі әдемі.
Біреудің көзі әдемі.
«Көрдім» деген көп сөз,
«Көрмедім» деген бір сөз.
«Көрмедім» деген бір сөз.
ІІІешеннің сөзі — мерген,
Шебердің көзі — мерген.
Шебердің көзі — мерген.
Ине көзінен сынады,
Шешен сөзінен сынады.
Шешен сөзінен сынады.
Қаһарлы сөз — қамал бұзар.
Олақтың сөзі —
Орынсыз жамау тәрізді.
Орынсыз жамау тәрізді.
Орынды айтылған сөз —
Орнына қағылған шеге сияқты.
Орнына қағылған шеге сияқты.
Ойнапсөйлесең де,
Ойлап сөйле.
Ойлап сөйле.
Сөз сүйектен өтеді,
Таяқ еттен өтеді.
Таяқ еттен өтеді.
Мір тәуекел бұзады,
Мың қайғының қаласын;
Бір жылы сөз бітірер
Мың көңілдің жарасын.
Мың қайғының қаласын;
Бір жылы сөз бітірер
Мың көңілдің жарасын.
Адам сөзінен жазады,
Сиыр мүйізінен жазады.
Сиыр мүйізінен жазады.
Көз жеткізер,
Көз жеткізбегенді
Сөз жеткізер.
Көз жеткізбегенді
Сөз жеткізер.
Аталы сөзге,
Арсыз жауап қайырар.
Ақ пен қараны
Шындық айырар.
Арсыз жауап қайырар.
Ақ пен қараны
Шындық айырар.
Шал,
Шалдың сөзі — бал.
Шалдың сөзі — бал.
Ұлы сөзде — ұят жоқ.
Сөз шындықты табар.
Көп сөйлеген
Иә жолдасынан,
Иә құрдасынан айрылады.
Иә жолдасынан,
Иә құрдасынан айрылады.
Жақсы сөз — жарым ырыс.
Жаным десе — жан семіреді.
Айтсаң сөзіңе жет,
Мінгес те, үйіңе жет.
Мінгес те, үйіңе жет.
Ауруда — шаншу жаман,
Сөзде — қаңқу жаман.
Сөзде — қаңқу жаман.
Құрғақ сөз бас ауыртар,
Құрғақ қасық ауыз жыртар.
Құрғақ қасық ауыз жыртар.
Көз көргенше,
Ауыз батыр, сөйлеп қал.
Ауыз батыр, сөйлеп қал.
Сөз бергенге ерме,
Бөз бергенге ер
Сөз — бейнет болар,
Боз — көйлек болар.
Бөз бергенге ер
Сөз — бейнет болар,
Боз — көйлек болар.
Сөзіңді айт ұққанға
Айтып айтпай не керек,
Құлағына мақта тыққанға.
Айтып айтпай не керек,
Құлағына мақта тыққанға.
Көп сөйлесең — тақылдақ дер,
Аз сөйлесең — ақымақ дер.
Аз сөйлесең — ақымақ дер.
Көптің аузы — зеңбірек.
Кесірлі ауыздан
Кесапатты сөз шығар.
Кесапатты сөз шығар.
Тұз астың дәмін келтірсе,
Мақал сөздің мәнін келтіреді.
Мақал сөздің мәнін келтіреді.
Ауызында әзілі жоқтың
Қолында қол шоқпары бар.
Қолында қол шоқпары бар.
Ауыз дарбаза,
Сөз самал,
Құдай ұрғанға не амал?!
Сөз самал,
Құдай ұрғанға не амал?!
Жүйелі сөз —
Жүйесін табар;
Жүйесіз сөз —
Иесін табар.
Жүйесін табар;
Жүйесіз сөз —
Иесін табар.
Сөз жүйесін тапса — Малиесінтабар.
Жүзден біреу — шешен,
Мыңнан біреу — көсем.
Мыңнан біреу — көсем.
Бұралқы сөз — күлуге жақсы,
Бұралқы жылқы — мінуге жақсы.
Бұралқы жылқы — мінуге жақсы.
Айтпаса жүректен кетеді,
Тартпаса білектен кетеді.
Тартпаса білектен кетеді.
Құр судан май шықпайды,
Құр сөзден мән шықпайды.
Құр сөзден мән шықпайды.
Сөзің тәтті болсын,
Ашуың қатты болсын.
Ашуың қатты болсын.
Еттен өткен таяқтан,
Сүйектен өткен сөз жаман.
Сүйектен өткен сөз жаман.
Сөз қуған — пәлеге жолығар,
Шаруа қуған — қазынаға жолығар.
Шаруа қуған — қазынаға жолығар.
Өзі — шынашақтай,
Сөзі — келсаптай.
Сөзі — келсаптай.
Сөздің басы — бір пышақ,
Аяғы — бір құшақ.
Аяғы — бір құшақ.
Сөйлемесе қайдан туады?
Сөз сөзден туады.
Сөз сөзден туады.
Мақала ұнаса, бөлісіңіз:
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Іздеп көріңіз: