Дипломдық жұмыс: Журналистика | Оңтүстік Қазақстан телеарнасының өткені мен бүгіні

Мазмұны

Кіріспе......................................................................................................

I тарау

Жалпы телеарналар, сонымен қатар аумақтық телеарналардың
дамуы.............................................................................................

1.1 Жаңа мазмұнды және сапалы көрсетілімдер үстіндегі ізденістер......................................................................................

1.2 Қазақстандық телеарналардағы саяси бір негіздегі және экономикалық тұрғыдағы, мәдени бағдарламадағы
жаңартылулар...............................................................................

II тарау

Тәуелсіз Қазақстан телеарналарының: жалпы тенденциясы,
көрсетілім ауқымының кеңейуі..................................................

2.1 Мемлекеттік емес станциялар..............................................

Мемлекеттік телеарналар..........................................................

Баспахана, радиостанция және телеарналардың деңгейі. ......

2.2 Оңтүстік Қазақстан телеарнасындағы заман талабына сай
жаңа бағдарламаларға сұраныс............................................ ......


Қорытынды.............................................................................................

Қолданылған әдебиеттер тізімі.............................................................
Кіріспе.
Менің дипломдық жұмысымның тақырыбы Оңтүстік – Қазақстан облысы телеарналарының жұмысымен тығыз байланыста. «Қазақстан – Шымкент» телеарнасы: «өткені мен бүгіні» менің ғылыми жұмысымның тақырыбы осылай аталатындықтан, өз ғылыми жұмысымда аты аталған телеарнаның басты мәселелерін ашамын. Сонымен қатар Оңтүстік Қазақстан облысы аймақтық телеарналарына: мәселелерін шешуге жол көрсете отырып, телеарнаның құрылу тарихына терең үңілемін. Өз жобамның бірінші бөлімінде мен Оңтүстік – Қазақстан телеарналарының жұмыс жоспарын және де сол жоспардың құрылымын ашып көрсетемін. Басты мәселе ақпараттық таралымдардың бүкіл Республика аумағына және де шет аумақтарға таралуы.
2000 жылдың сәуірінде Еуразиялық экономикалық самиті бүкіл дүние жүзілік Давос форумының қолдауымен өтті. Сол самитте сөз алған Қазақстан Республикасының президенті Нұрсұлтан Назарбаев былай деді: - «Бүкіл Орта Азия мемлекеттері саяси, экономикалық, техникалық дамудың қажетті сатысына аяқ басып келуде, бұл біз үшін өмірлік маңызы бар кезең».
Давос форумын құрушы және президенті Клаус Шваб өз сөзінде заманауи талаптардың ең бастысы бұл жаһандану кезеңі. Жаһандану кезеңіндегі басты мақсат – экономикалық және әлеуметтік жетістікке жету бұл жетістік адам баласының гүлденіп көркейуіне жол ашады. Қазіргі таңдағы журналистика - бұл жаңа мың жылдықтағы, негізі бүгін қаланып жатқан ғылым болғандықтан, біз оны жақсылап үйренуіміз қажет. Жаңа үлгідегі телеарна құру үшін, тек қана республика көлемінде ғана емес, сонымен қатар әр аумақтардағы телеарналар үшінде, кушті жігерлі іскер мамандар қажеттігін баса айтты.
Әр аумақта жаңа үлгідегі жалпыға ортақ телеарна құру мақсатында кешенді жұмыс жүргізіліп жатты. Көптеген қателіктерден кейін, бірнеше мәселелерден кейін, мемлекетіміздің шалғай шетінде орналасқан кіші ауыл – аймақтарда, телеарна арқылы дүние жүзінің жаңалықтарын біліп отыр. Аумақтық телеарналар үшін басты міндет өз ісіне қызығушылық болып табылатын. Қазіргі көлемді жаңалық ағымы баяу жұмыс істейтін журналистерге мұрша бере қоймайды. Дегенменде өз мүмкіншіліктеріне қарамай аймақтық журналистер керемет тарихи, мемлекеттік, мәдени бағдарламалар жасауда. Әрине тілге тиек етер болсақ, аумақтық БАҚ-да жұмыс атқарып жатқан әріптестеріміздің мәселелері бастан асатыны шындық. Жоғарыда айтқанымдай мен Оңтүстік – Қазақстан облысы телеарналарының жұмысын ашып көрсетемін.
Өзекті мәселелердің қорытындысы, шығуы, қалыптасуы және де бірнеше мәселелердің теледидарға шығуы менің ғылыми ізденістерімнің басты тақырыбы. Европа елдеріне және де көршілес мемлекеттердің телеарналарының жұмысыменен біздегі телеарналардың жұмыс барысын салыстыра қорытындылауға тырыстым. Эфир уақытысын қандай да бір материалдармен толықтыру азайып, «Қазақстан – Шымкент» телеарнасының журналистері дайындаған мәнді – мағыналы материалдар ауқымы кеңейе түсті. Эфир уақыты толыққанымен қоймай, ақпараттық, өзекті мәселелерді қозғайтын, көңілді жадырататын бағдарламаларда жұмыс істей бастады. Телеарналардың негізгі жұмысы әр шыққан бағдарламалардың шындықты қаншалықты ашып көрсетуі, сонымен қатар осы мәселеге орай «Қазақстан - Шымкент» телеарнасы қаншалықты шындықты ашып көрсетіп жатқандығы болды. Осы бағдарламалардағы аталған мәселелердің шешілуіне қандай да бір септігі тиеді ме? Көрермендер іздеу мен қатар, аудитория сұрақтары, аудиторияның пікірі, аудитория ізденісінің жолдары және басқада сұрақтарға жауапты «Қазақстан – Шымкент» телеарнасының журналистері, орталық телеарналардың жұмыс дәрежесімен тең дәрежеде жұмыс алып барды. Ғылыми жұмыс барысында әйгілі ғалым К. Леви Стросстың керемет сөздері аталып өтіледі. Француз ғалымының ұсынған концепциясы тек өзіне ғана назарын аудармай, өнерді үйрену жолдарының көзқарасымен дәлелдейді. Атап айтқанда журналистика бұл шындықты ашып айту өнері. Ең жақсы жұмыс бұл автордың қолданған әдісімен зерттеу тәсілі. Бұл тәсілмен жұмыс істеу қолайлы. Сонымен қатар қандай қиыншылық болмасын өз сынағыңа төтеп берері рас.
Менің ғылыми ізденісімде аса қажетті мәселе де қарастырылған. Бұл мәселе заң жағына көңіл бөлу. Заң дегеніміз ол журналистикаға бағыт бағдар беріп отырады. Мемлекет пен БАҚ арасындағы әрекеттестік: сөз еркіндігі мен қадағалауы, дәл осы тақырып өрісінде мен журналисттердің заңға бағынуы және осы қағидаға сай жұмыс барысын, ал тележурналисттің оның ішінде Оңтүстік Қазақстандық тілшілердің өз мәселелерін қалай шешетінін ашып айтамын. Шет елдерменде салыстыру алып бардым.
Мәселен Сингапур, Малайзия, Китай, Индия, Индонезия өз экономикаларын модернизациялап алғандықтан, телеарна, басқада ақпарат құралдары онша маңызды рөл ойнамайды. Азия мемлекетерінде кабельді және халықаралық жер серіктері, сонымен қатар халықтық және аумақтық жер серіктері қарқынды дамып келе жатқанын бүкіл әлем мойындап отыр.Өкінішке орай сол уақытта көптеген азия мемлекеттері ақпарат тарату мекмелерін қатаң бақылауға ала отырып, жаңа программалық қызметтерге жол жапты.. Тосқауыл қоюдың басты негізі діни ұғымдар (ислам және католицизм), кейбір батыс мемлекеттерінің мәдениеті және де түрлі негізі қаланып жатқан болатын. Мысалы, Оңтүстік Кореяда жұмыс уақыты 10.00 ден 17.30 ға дейін телеареарналарға жұмыс істеуге тыйым салынған. Әрине компромистік жағынан табуға болады бірақ оңай емес.
Сондай–ақ Оңтүстік Қазақстандық телеарналардың айырмашылығы бұл қаржылық қоры аянышты жағдайда тұр. Менің дипломдық жұмысымда бұл мәселе жағдайы қаралған және де бұл мәселені шешу жолдары да шетте қалмаған. Бұл мәселелерді шешудің жолдары БАҚ – ның жұмысымен және де ақпараттық негіздегі талаптарға байланысты. Мемлекет көлемінде осыған орай саяси, экономикалық, мәдени өзгертулер болып өтті.
Мемлекеттік «Қазақстан-2030» бағдарламасында Н.Назарбаев атап көрсеткен: «трансформация әсерімен біздің қоғам, өзіміз көп нәрсені ұғынбай, сапалы, бағалы қажетті сатыдағы адам баласының қарым-қатынасына қадам басып келеміз». Осы мәселелерді шешіп, ойларды жүзеге асыру үшін қолда бар мүмкіншілікті және қоғамдық институттарды жұмысқа тарту қажет. Бұл мақсаттың жүзеге асуы үшін негізгі үлкен жұмыс телеарнаның тізгінінде. Барша аталған демократиялық іс-шаралар Оңтүстік Қазақстан телеарнасын айналып өтпеген. Мұндай саяси жаңалықтар аумақтық бұқаралық ақпарат құралдарына өз әсерін тигізетіні баршамызға мәлім. Жаңа программалар жергілікті тұрғындардың өміріне жақсы іс - әрекеттерімен көрініс тапты. Жергілікті телеарналардың соңғы көрсеткіш дәрежелері ең басты ізденіс жұмыстарының көздеген нүктесі болып табылады. Осы жұмыстар хабар тарату саясатындағы басқада телеарналарға сабақ болады. Ал телеарналар арасындағы бақталастық олардың экономикалық, іскерлік, жағын арттырады. Бұл еліміздің хабар тарату базарына үлкен жол ашады.

Жалпы телеарналар, сонымен қатар амақтық телеарнаның дамуы.

Қазақстандағы жаңа кезең телеарналарының дамуы үш сатыдан тұрады
Бірінші кезең :1985- 1986жж.
- өткен тарихқа жаңа көзқарас
- жаңа экономикалық, шаруашылық басқаруға жаңа көзқарас.
- қазіргі мен бүгінгіні ұзақ сараптан өткізу
- батыстық экономика үрдістерін қолдану
- халықаралық ақпараттық нүктелердің көбеюі
- жариялаудың пайда болуы
- жарнама ағымы, жат хабарлар, батыстық бейне таспа өнімдері
- публицистика жанрларының, түрлерінің және негізгі қажеттіліктердің кеңеюі
Екінші кезең: 1989-1991жж.
-суверенизация кезеңдері, автономизация, бір мемлекет ретінде, телеарналарда солай ортақ хабар тарату үрдісімен;
- жекеменшік телеарналармен қатар, жер серіктіктік, кабельді телеарналардың пайда болуы
- телеарналардағы және баспасөздегі жаңа жанрлар түрімен жаңа бекітілген пішін түрлері;
- біріңғай ақпараттық кеңістіктің пайда болуы мен дамуы
- дүние жүзілік ақпараттық селге қосылу
- шығармашылық жарнама және телеарнаның экономикалық жағдайын арттыру
- информациялық орталықтардың құрылуы
Үшінші кезең 1991-1995жж.
- мемлекеттік БАҚ-тың қаржылай құлдырауға ұшырауы
- жаңа журналисттер дайындауға арналған алғашқы қадамдар
- ақпараттық кеңістіктегі бақталастықтың пайда болуы
- интерактивті БАҚ-тың пайда болуы
- электронды БАҚ-на тендер
- ақпараттық мекемелердің даму алды жоспарлары
- даму және мәдени басқарманың бекітуі
- кабельді және жер серіктік телеарналардың республика деңгейінде дамуы
Телеарналардың даму жолындағы үш кезеңдер саяси, экономикалық, мәдени кезеңдерге тікелей бағынады себебі бұл кезеңдер барша халыққа кері әсерін тигізгені анық. Бірінші кезең Кеңес одағының телеарна үлгісі сақталды. Бұл кезеңнің құлдырауына себеп болған Қазақстандағы жаңа батыстық үлгідегі талаптарға сай мемлекеттік телеарналарымен ақпараттық базарлардың ашылуы. Кеңес одағынан алған тәжірибесі және батыстық үлгі телеарнаға жаңа көрік берді.
Осы тұрғыда басқа да ТМД елдеріндегідей БАҚ –ы жағдайы нашар саналды. 1993 жылдың 1 ші жартысында Қазақстандағы информация таратуына 1992 жылмен салыстырғанда 65% ды құрады. Қағаз, бояу және де ондаған басқада қажетті заттар бағасы едәуір қымбаттай түсті. Бұл қажетті заттар Қазақстанда өндірілмейтіні баршамызға аян. 1993 жылдың сәуірінен бастап баспаханалар қызметі 7 есеге өсті. Сонымен қатар жол жүру көліктерінің бағасы да артты. Бұл қиындықтар аудандық баспасөздерге кері әсерін тигізді.
Осы кезеңде тәуелсіз баспасөзбенен телеарна, радио жекеменшікке айнала бастады. Басты себеп болған: кооперативтік өндіріс 1987 жылы шыққан, Закон «о коопераций», қабылданған 1988 жылы, 1990 жылы Закон «о печати и других средствах массовой информаций» цензураға жол ашты. Конституциядағы 6 ші баптың өзгеруі, басқада саяси, экономикалық өзгерістер БАҚ –на зор әсер етті:
1. цензураның болмауы.
2. экономикалық тәуелсіздік (комерциялық және басқа БАҚ)
3. моральдық тәуелсіздік.
Үшінші факторға қарағанда бастапқы екеуі журналистикаға едәуір кедергі келтіре қойған жоқ. Үшінші факторды немістер айтқандай «қайшы баста» өте жаман цензураның түрі болды.
Демократиялық бірегей қоғамға көшуге, тәуелсіздік алу жолындағы Қазақстанға, телеарналардың дамуында көптеген қиыншылықтарға тап болды. «Демократиялық тәртіп: барша БАҚ – баспасөз, телеарна, радио басқа да жарнама тарату мекемелері саяси талаптардан шыға алмайды» Қазақстан мемлекетінің парламенті (28 ші қаңтарда 1993 ж) тағайындаған констуцияда айтылған.
Ішкі саясат негіздері Қазақстандағы телеарнаның құрылымына тікелей әсер етеді.
Бұл:
- мемлекеттегі аумалы кезең;
- көршілес елдердің тұрақсыз жағдайда болу;
- қазақстандағы ұлыс құрамының күрделі болуы;
Әр аумақ өз күшімен жеке ақпарат орталықтарын құру жолында тер төгіп жатты. Бұл құбылыстар Оңтүстік Қазақстан облысындада шет қалмады.
Мұнымен қатар экономикалық мәселелерде айтылып отырды. Газет шығару үшін баспахана, телеарна және радио үшін радиостанция құру, бұл өте үлкен шығынға әкеліп соғып отырды. Жаңа демократиялық мемлекеттер қатарына қосылып отырған Қазақстан телеарнасы болсын, баспасөзі болсын, радиосы болсын өз табыстары өздеріне жетпегені анық. Бұдан бөлек жекеменшік телеарналар мен радиостанциялар өз шығындарын тек жарнама табысымен табамыз деген үмітпен жұмыс істеді. Басты және қосалқы қаржылай көмек беріп отырған мемлекет болды.
Мемлекетімізде сол кездің өзінде тәуелсіз жекеменшік телеарналар саны 200 ге жуық еді. Юридициялық статус бойынша осы мекемелердің бәрі өз беттерімен жұмыс жасап жатты. Дегенмен де 70 % - ға жуығы мемелекеттің қатысумен құрылған болатын. Көпшілігінің құрылуына себеп болған, жергілікті әкімшілік немесе мемлекеттік бөлімдер қаражат жағынан көмек берді. Бұған мысал ретінде Оңтүстік Қазақстан облысын алуға болады. Басқа да қызмет өнімдері, жекеменшік әлде мемлекеттік телеарналар, тележурналисттер, операторлар, камералық студиялар, станция қызметкерлері, режиссерлар, тағы да басқа қызметкерлер еңбегі арқылы, хабарлар арқылы телекөрермендерге жетіп отырды. Типографиялық қызмет секілді, телерадио реттегіш мамандар байланыс министрлігінің арқасында жұмыс жасады. Бұл кезеңнен соң жұмыс жақсарып келе жатты дегенмен көптеген қолдау керек болып отырды.
Айтып өтпеуге болмайтын жайт бұл үлескерлердің, құрылтайшылардың бұйрығы, жекеменшік және комерциялық телеарналардың дәрежесіне де әсер етті. Үлескерлер көп болған сайын журналистерге жұмыс жасауға көптеген мүмкіндіктер туды. Келеңсіз жағдайларда болып отырды. Журналистермен үлескерлер арасындағы ойдың бір жерден шықпауы. Электрондық БАҚ–ның құрылтайшылары мемлекеттік мекеме болған соң оларда мемлекеттік болып аталды. «Қалғандары тәуелсіз болып саналды».
Батыстың еркін ақпарат таратуы бізде онша дами қоймады. Қоғамның, халқымыздың үрдістеріне оң көзден қарауы мемлекеттің БАҚ-пен тығыз байланыста болуы.
Халықтық әдет – ғұрыпы бұл жерде үлкен рөл атқарады. Бәрінен бұрын бүкіл қоғамға оның түсінікті, яғни халықтық ғұрыптарға сай, мемлекеттік талапқа да тура келетін БАҚ-ын құру көзделді. Бұл орайда аса көзге ілінетін аумақ Оңтүстік Қазақстан облысы болды. Бұл ретте бірегей Қазақстандықтарға ортақ ақпараттанған ортақ мекемелер іске қосыла бастады.
Бұндай көзқарастар Кеңес үкіметі кезеңінен қарағанда қазір көп кездеседі. Бұл жайлы жекеменшік комерциялық телеарна басшылығы сөз етуде. «Мемлекеттік арналарда мүлдем айқындық жоқ» деген сөзді - Ресейлік ТВ6 арнасының басты директоры Эдуард Гинделеев айтты. Сонымен бір сөзінде «РТР арнасын жауып, оның орнына басқа кішкене арна ашу керек» дегенді қаса айты. «Ол телеарнада барша қызметкерлер тек табыс көзін ойлап отыр» Халықтың БАҚ арқылы алып отырған әсері құлдырап жатқаны ешкімді қызықтырмайды деген пікір болды. Жоғарыда айтылған Ресейлік телеарна басшысының айтқан сөзі Қазақстанның бірқатар көрермендерінің есінде «Біз өзгеше бағыт ұстауымыз қажет, хабарларды сары басылым ретінде қабылдауымыз қажет». Осыған орай аяғынан енді тұрып келе жатқан Қазақстан тек заң және экономикалық кедергілермен қатар: ақпарат алу және тарату құралдары, салық жұмысы, бірнеше қажетті ақпараттармен құрылғылар, мамандар дайындау тағы басқа.
Мұнымен қатар жаңа ашылған телеарна бұрынан келе жатқан телеарналармен бірдей жауапты болды. Үлкен мағынаға ие болатын мәселе, қазақ ұлтының түйсігінен шет шықпай, демократия құру жолындағы саясаттан шет шықпау болды.
Алдағы уақыттағы Қазақстандағы ақпар тарату өзгеріске түсіп, сапалы әрі көлемді қатынастармен дами бастады. Республикада екінші кезеңде жаңа тарихта 1260 қа жуық газет журналдары басқа да басылымдар шықты. Алматы да ондаған мемлекеттік және жекеменшік телеарналар структурасы құрылып жатты. Бастапқы екі кезеңде Қазақстанда жаңа ақпарат кешендерін құру нақты негізнде БАҚ-на енуі өзгеріске түсті. Ал аумақтағы БАҚ мүлдем қиын күйде болды. Себебі ауылдық жерде күн көріс өте қиын болатын.

Жаңа мазмұнды және сапалы көрсетілімдер үстіндегі ізденістер
Шектеу қойылған тақырыптарға журналист қауымының қадам басуы 1986 – 1987 жылдары басталды. «Жезөкшелікпен, нашақорлық жайлы репортаждар, мақалалар тұжырымдар пайда бола бастады. Журналисттер елге бөтен, жат нәрселер жаза бастады». «Журналистикада кең көлемді ауқымды қамтитын сәт басталды. Ескі басылымдар өздерін жаңа қызықты етіп көрсетретін бағыт ұстанып, жаңа тәжірибелер ала бастады».
Журналисттердің құлдырауы тереңдей түсті. Өз жұмыстарының жемістерін ақпарат ағымына шығарып жатты. Кеңес одағындағы кезең қазір «Алтын ғасыр» деп атады. Керемет жылдам жұмыс баяндаған кез 1987 жылға «Огонек», «Литературную газету», «Московский новости», «От керки до керки» салмақты журналистика жемісі болды.
Тарихи дәлелдер, қоғамдық процесстерге терең үңілу деген жұмыстар бәсеңдей бастады.
Информация ағымының мазмұны, эфир, газет бетінде болсын саяси тоқырау да темір пердеге және суық соғыстың соңында қоғам назарына тасыған өзендей құйылып, адамдардың әлеуметтік және ғылыми білімін тереңдете түсті.
Кең көлемді ағым процесінде қазақ тіліндегі баспа да болсын экранда бағдарламалар пайда бола бастады. Тіпті білім беруде де қазақ тілін өтіп қазақша сөз сөйлеу басталды. 1988 – 1989 жж мемлекеттік телеарналарда мынадай бағдарламалар беріле бастады: «Учимся говорить по казахский», «бала тілі» бала-бақшаларда қазақ және орыс тілдерін үйретуге «Двуязычние дружбы два крыла», - келеңсіз мағынадағы бағдарлама болды. 1990 жылы қазақ телеарналарындағы тематика және түрлі бағдарламаларының ауысуы немесе өзгеруіне структуралық өзгерістер әсер етті. Жеке «Уроки казахского языка» секілді бағдарламалар қарқыны күшейіп, жинақы тұрде қиындықты жариялаған «Судьба языка,- судьба народа» атты орыс тіліндегі бағдарламалар көрсетіле бастады. Алғаш осы кезде «Қазақстан» атты ақпараттың кешке эфирге шығатын бағдарлама қазақ тіліде жарық көре бастады.
Арады 75 жыл салып ең алғашқы қазақ газетінің бірі саналатын «Қазақ» газеті өз оқырмандарына қайта оралды. Қайта туылған газет 266 номермен шықты. Халықты көкей – кесті мәселелері кең көлемде халыққа газеттерде былай жетті. Хабар тарату саласында жаңа кезең мынадай мәселелерді қамтыда.
- жаңа тарихи дәлелдер, олардың жарыққа шығуы;
- экологиялық сауалдар;
- халықтың жаңадан тууы;
- әлемдік бірлестікке қосылудағы жол;
- эконмика дамуымен, нарықтық кезеңге жол;
- «айқындық», «өмір жайлы», «нашақорлық», тәуекел тараптар т. б.
- барша кезеңдегі эмиграцияға жаңа көзқарас;
- көңіл көтеретін бағдарламалар, мәдениет саласындағы күрделі сюжеттер;
Телеарналардың мемлекетпен санасуы ақырындап азая бастады. Аумақтық БАҚ – тың алдында ақпараттық ағымға ену деген үлкен мақсат тұрды. Белгілі болғандай. Ғылымдардың басқаруы бойынша: сәтті ұйымдастырылған жүйенің кез келген функциясы қоршаған ортаның бірлестігіне ғана емес, әр элементің нақты араласуында. Орталық телеарналардың, 14 арна бойынша, 5 хабар тарату аумағы, сонымен қатар 119 бағдарламалы телеорталықтар, барлығы орталық телеарнаға мүдделі болды. Соның өзінде өз көрермендерін бүкіл Кеңес аумағы бойынша жоғалтты. Мысалға алатын болсақ: Прибалтикада орталық телеарнаның бір бағдарламасын көру үшін арнайы қондырғы қажет болды. Ал «Маяк» радиостанциясы болса олардан жақсы жұмыс істеді.
Қазақстандағы ұқсастық процестер өрби түсті. Басқа жергілікті комерциялық хабар тарататын радиостанция «Маяк» (Сергей Дувановтікі) «Маяктағы» бірнеше сағат таратылатын хабарды қосуды ұмытып кететін. Күнделікті дерлік кешкісін бірнеше сағат Ресей телеарнасының орнына «АТВ» (алматы телеарнасы), кезіндегі мемлекеттік телеарнаменен редакция түбірінен құрылған болатын. Сол канал хабар тарататын. Қазіргі таңда ол каналдың орнын «Рахат2» мемлекеттік акционерлік бірлестік «АТД - АТВ» (Алматы дидары – Алматинксая телевидение) осы арнаға құрылтайшылық еткен: Қазақстанның баспа министрлігі, қала әкімшілігі Республиканың телерадио, хабар тарату комплексі. Жеке фирма «Тамыр», АО «Интермодель» және АТВ жұмысшылар тогбы. Мемлекеттік Республикалық арнамен қатар бірер сағат, күн ара Ресей каналы жаңалықтар жиынтығымене терең талдау жасайтын бағдарламалармен үздік интервью сұрақтармене көрермен назарына шығып отырды. Жарнамаға да уақыт табылып жатты. Жетіспеушіліктер: өте нашар күйдегі студия жасаулары, кең көлемді кореспонденттер арасында жүйенің болмауы, техникалық жетіспеушілік. Жаңа өтпелі кезеңнің экономикалық мүмкіндіктері техникалық қолайсыздықтарға эфирге шыққан журналистердің кемшіліктерін айқын көрсетіп отырды. Ашып атқанда бүгінгі таңда эфирде сол жағдайлар қайталануда.
Бір кезеңдерде көрсетілген процесте Республикалық телеарна ақырындап өз орналасқан жайына қарап, өзінің ең алдынғы шекпе шығып келе жатқанын ұғынды. Қазақ телеарнасында қайта құрылу нақты білім алу процесіне қарайды. ...