КІРІСПЕ
Барлық ғалымдар сияқты лингвистика ғылымының негізін оның ұғымдар жүйесі қалайды. Сондықтан тіл дамыту сол тілдік ұғымдардың қалыптасуына байланысты. Оқыту үрдісіне ұғымдардың пайда болуы мен құрылысы, олардың материалдық дүниесінің заттарымен, құбылыстармен байланыстарын ашу – мұғалімнің бірден-бір міндеті. Тіл білімінигертудің мақсатын оқу бағдарламасында "...тіл ұстарту, тіл дамыту, тіл ширату, логикалық ойды кеңейту, дамыту жұмыстарында тілден алған теориялық материалды дұрыс пайдаланады", - деп атап көрсетеді. Қандай да болмасын білімді игеру, тынымын кеңейту, соның ішінде лингвистикалық білімді игеру, іскерлік пен дағдыны қалыптастырып, тілін дамыту ойлау амалдары негізінде қалыптасады. Сол себепті тілді оқып үйрену грамматикалық ұғымды қалыптастыру мен оны терең танымдық дәрежеге жеткізуден, тіл заңдарын, анықтама, тұжырым, нормаларды түсініп, дәлелдей білуге үйретуден және оны нақтылы іс-әрекетке, жаттығу, орындауға қолдана білуден тұрады. Оқушы айнала қоршаған шындықты сөз ұғымы арқылы бейнелейді. Ұғымды қалыптастыру арқылы ой әрекетін жүргізеді де, оны тіл арқылы жеткізеді. Олай болса, баланың тілін дамыту үшін, ең алдымен, тілдік ұғымдар қалаптастырылады.
Табиғатты кез-келген зат, құбылыс, заңдылық болсын ол оқушыға дұрыс жетуі және түсіндірілуі үшін мұғалімнің өзі олармен жете таныс әрі оның қасиеттерінен жан-жақты хабардар болуы керек. ....

КІРІСПЕ
Қазақ тіл білімінің даму кезеңдерінде әсіресе, Қазан төңкерісінен кейінгі онжылдық ерекше аталады. Қазақ әдеби тілінің Кеңес дәуіріндегі дамуын мерзімді баспасөз тілінің негізінде зерттеген С. Исаев: «Совет өкіметінің алғашқы жылдарының өзінде–ақ көркем шығарма тілінің дамуымен қабат ресми стильдің көрінісі ретінде ғылми шығарма, публицистикалық шығарма, баспасөз тілі өз алдына жеке қалыптасып дами бастады», - деп жаза отырып, мынадай қорытындыға келеді: «Совет дәуіріндегі газет-журнал тілін зерттеудің нәтижесінде жазба тіліміздің бір ізге түсіп, нормалана бастауын да байқай аламыз. Басқасын былай қойғанда, тіпті 1920 жылдардың бас кезі мен аяқ кезіндегі газет-журналдың тілінде біраз айырма байқалады. 20 жылдардың аяқ шенінде баспасөз тілінің екшеленіп, сараланып, қажетсіз элементтерден арыла түскенін көреміз. Әсіресе, «кітаби» тіл дәстүрінің элементтері құлдырап, кеми бастағанын анық байқауға болады»
20-жылдары А. Байтұрсынұлы бастаған қазақ зиялыларының ғылым тілін ана тілінде қалыптастыру жөніндегі бастамалары ғалымдарымыздың айрықша назарын аударатындығы ілгеріде де айтылды.
Сөз мәдениеті пәнінің қазіргі жай-күйі алдымен қазақ тіл білімінің өткендегісімен және бүгінгі даму деңгейімен, жалпы тілтанымдағы дәстүрлі парадигмалардың жаңа парадигмаларға ығысып орын беру үрдісімен де байланысты. Қазақ сөз мәдениетінің пән ретінде қалыптасуының алғышарты ретінде әсіресе қазақ тілі бойынша жазылған алғашқы оқулықтар мен оқу құралдарында (А.Байтұрсынұлы, Қ.Жұбанов, І.Кеңесбаев, М.Балақаев, С.Аманжолов т.б.) грамматикалық, орфографиялық, орфоэпиялық нормалардың ереже түрінде берілуі әдеби тілдің кодификацияланған нормаларды қалыптастыруда маңызы ерекше болды....

Қазіргі уақытта ұңғымалардың пайдаланылуы олардың iшiнде үлкен әр түрлі жұмыс санының периодты түрде орындалып, түсірілген жабдықтармен жұмыстар жүргізілуде. Бұл жұмыстар, ұңғыма-қойнауқат параметрлерінің өлшемдеріне қатысты, көтергiштiң элементтерiнiң ауысымымен, ұңғыманың жер асты жөндеуi, қабаттың клапан-айырғышын құрастыру немесе бұзуымен бұрындары орындалған немесе СКҚ түсiрiлетiн және көтерiлетiн бағаналары көмегiн қолданған, немесе СКҚ бағаналарының қажеттi көтерулерiн жасады. Мұндай әдiстер ұзаққа созылады, сыйымды, олардың орындалуы бұрқақты ұңғыма кезінде немесе ұңғыма тұншықтыруынан кейiн, немесе қысым кезінде.
Бұл жұмыстарды соңғы жылдары СКҚ көтермей-ақ бірте-бірте арқан, кабел және сым арқылы орындай бастады, олар ұңғымаға саға жабдығы арқылы өтетін арнайы құрылғылармен жабдықталған, әсер етуші, ұңғыма ішіндегі жабық оларға басқаруға мүмкіндік береді және ұңғымадағы құрылғыларды көтеріп тусіруге, көптеген жұмыстарды ұңғыма ішінде атқаруға, оны тазалау, жуу, химиялық өңдеуі, құбырды көтермей-ақ және СКҚ бағаналарының көмегінсіз жүзеге асады.
Мұндай жұмыстардың орындалуы үшiн арқан арқылы, кабел немесе сым көмегiмен жиі арқан жұмысы деп аталатын ұңғы iшiндегi жұмыстарының көлемі үздiксiз өсiп келе жатқан тiптi үлкен орындалатын арқан жабдықтың дербес тобы негiзiнде соңғы кезде құрылды.....

КІРІСПЕ
Тап осы дипломдық жұмыстың тақырыбы – Түркістандық археология әуесқойлары және Қазақстан аумағындағы оның қызметі (ТАӘҮ). ТАӘҮ 1895 жылы Ташкентте білімін жетілдірді және 1895 жылы жергілікті әуесқойлармен –өлке зерттеушілерімен және қоғамдық ғылыми өлкетанулық ұйым Түркістандағы археологиялық ескерткіштерді зерттеумен шұғылданды. Бұл үйірме Қазақстан халқына және Орта Азияда мәдениетті зерттеу ісінде маңызды мұра қалдырды және келесі жылы көптеген тарихшылар мен археологтар ТАӘҮ-де сақталған материалдарына назар аударған.
Қазақстан аумағында ғылыми жариялаулар және басқа да қызметкерлер бұл үйірмеге көңіл бөлді, бірақ көп болмады.
Дәл осылай 1936 жылы Узкомстариса материалдарында М.Е.Массона мақала жариялады. Бұл мақала «Тарихтағы ерте түрік руникалық жазулардың Орта Азияда ашылуы» деп аталды.
ТАӘҮ архивтік материалдарына және В.А.Каллуар жариялаған хабарлауларына сүйеніп, таластық тастардың бірінші ашушысының ерте түркі жазулары мен М.Е.Массон ескерткіштердің таластық этнографикалық ашулары көпшілікке тарих туралы мәлімдеулер берді.
1953 жылы В.А.Крачковскийдің «Орта Азия этнографикасы» деген мақаласы жарияланды. Осы жұмыста автор эпиграфикалық ескерткіштердің негізгі бағыттарымен және ТАӘҮ мүшелерінің жұмыс нәтижелерін қысқаша айтып мазмұндайды.....

КІРІСПЕ
Ғылыми прогресс - білімнің жоғарылауымен және ақпарат көлемінің көп болуымен сипатталады. Мұндай кең көлемдегі ақпараттарды басқару көп қиындық әкелері сөзсіз. ХХІ ғасыр жаңа технологияның пайда болуы, оның жедел өсуі мұндай мәселелерді шешуге жол ашты. Оны шешудің ең тиімді жолы - Мәліметтер қорын құру. Қазіргі кезде біздің елімізде, шет елдерде де ақпараттардың мәліметтер қорын құру кеңінен қолданады, оларды пайдаланылу салалары өте көп. Мұндай күрделі ақпарттарды автоматтандыру жүйелерді реттеу функциясын және алдыға қойылған тапсырманы шешу әдісін талдау қызметін атқарады.
Мәліметтер базасы(М)-белгілі бір арқауы ауқымға қатысты мәліметтерді баяндау,сақтау менамал-тәсілдермен ұқсата білудің жалпы принциптерін қарастыратын белгілі бір ережелер бойынша ұйымдастырылған мәліметтердің жиынтығы.Адамның қатысуы ықтимал,автоматтық құралдармен өңдеуге жарамды түрде ұсынылған ақпарат мәліметтер ретінде түсініледі.
Арқаулы ауқым ретінде нақты зерттеуші үшін қызықты нақты әлемнің бөлігі түсініледі. Қарапайым МБ мысалы ретінде телефон анықтамалығын,поездар қозғалысы кестесін,кәсіпорын қызметкерлері туралы мәліметтерді,студенттердің сессия тапсыру қорытындылары және т.б. атуға болады. Электронды мәліметтер базасының басты қасиеті-ақпараттықтез іздестіру мен сұрыптау,сондай-ақ берілген форма бойынша есепті қарапайым түрлендіру мүмкіндігі.Мысалы,сынақ кітапшаларының нөмерлері бойынша студенттердің аты-жөндерін оңай айыруға болады немесе жазушының аты -жөні бойынша шығармаларының тізімін жасауға болады.....

КІРІСПЕ
Таќырыптыњ µзектілігі. Елімізде адамдарды паразиттеуші 60-қа жуық гельминтоздар кездеседі. Жұмыр құрттар (нематодтар) туғызатын ең кең тараған гельминтоздарға аскаридоз, трихоцефалез, энтребиоз, анкилостомидоз, тениаринхоз, тениоз, мониозиоз, нематодироз, буностомоз, телязиоз т.б. жатады. Гельминттер организмде аллергиялық тітіркендіру, зиянды заттармен улау, тінді жарақаттау жєне жұкпалы ауру микроорганизмдерін енгізу нәтижелерінде патологиялық өзгерістер жасап, ауру тудырады.
Жұмыстың ғылыми жаңалығы: мал ағзасында тіршілік ететін нематодтардың түрлері анықталды. Олдардың мал ағзаға тигізетін зиянды әсерін және ауыл шаруашылығына келтіретін нұқсан дєрежесі айқындалды.
Жұмыстың мақсаты мен міндеттері.
Ірі қара малдардың нематодтарын анықтау
Мақсатқа жету үшін шешілген міндеттер:
- Оңтүстік Қазақстан облысы Кентау, Түркістан аймақтарының санитарлық эпидемиялогиялық жағдайына баға беру.
- Нематодтардың таралу жолдарын, олардың зиянды әсерін зерттеу
- Нематодтардың анықталу техникасы мен әдістерін меңгеру.
Жұмыстың практикалык маңызы: Азық-түліктің негізгі көздерінің бірі ірі қара мал – ағзасының нематодтарды жұқтыру жолдарына бақылау жүргізіп улану деңгейі анықталды. Нематодтардың мал ағзасында жинақталуын төмендететін іс шаралар ұйымдастыруға қажетті мәліметтер жинақталды. Мал өнімдері адамның әл ауқатын арттырудың негізі - сондықтан мал шаруашылығы проблемасы қазіргі заманның маңызды мәселелерінің бірі.....

Кіріспе
Зерттеудің өзектілігі: Ұлы географиялық ашылымдар — феодалдық қоғамның өндіргіш күштерінің дамуының феодалдық өндірістік қатынастар системасын ірітіп-шірітуші товар-ақша қатынастарының үнемі өсуінің, европалық елдердің Шығыс елдерімен сауда-саттық қарым-қатынастарының ұлғаюының нәтижесі болып табылды.Товар-ақша қатынастарының ұдайы өсе беруіне байланысты ақша орасан зор маңызға ие болды. Ақша мейлінше арта түскен қа-жеттіліктерді қанағаттандырудың бірден-бір құралына және байлық-тың ең басты түріне айнала бастады.
Зерттеудің мақсаты: Алтынға құнығушылық металл ақшаның санын барынша көбірек талап еткен сауданың өріс алуына байланысты мейлінше күшейе түсті. Оның үстіне ақшаның көбі Европадан тысқары жерлерге шы-ғыстан әкелінетін товарларға төлеуге кетіп жатты. Оларды әкелу үнемі ұлғая берді. Осының нәтижесінде асыл металлдың жетіспеуші-лігі күш санап күштірек сезіле бастады. Европада алтынға деген мұқтаждықты қанағаттандырарлық мүмкіншілік болмады. Бірақ оның есесіне европалықтардың ұғымы бойынша, Европадан сыртқы жерлерде байлықтың сарқылмайтын қайнар көзі жатқандай болып көрінді.....

КІРІСПЕ
Қазіргі даму кезеңінің ажырағысыз белгісі жаһандандыру және қоғамды ақпараттандыру болып табылады. Қоғам өмірінің барлық салаларын ақпараттандыру ақпараттың және ақпараттық технологиялардың мемлекеттің әлеуметтік және экономикалық дамуындағы рөлін түбірлі өзгертеді. Қоғамның экономикалық және әлеуметтік даму деңгейі, оның әлемдік жүйеге интеграциясы ақпараттық технологияларды пайдаланудың масштабы мен сапасына және мамандардың кәсіпкерлік қызметіне тәуелді [1].
Кез келген қоғамның ақпараттандыру деңгейі ақпараттық қызметтің даму дәрежесімен және онымен айналысып қызмет көрсететін мамандардың санымен, біліктілігімен анықталады. Сондай-ақ ақпараттандыру, қазіргі ақпараттық технологияларды көп мөлшерде шығарумен оларды соңғы уақыттарда жиі пайдаланып жүрген телекоммуникациялы жүйелерге қосу мәселелерін шешуді қарастырады және де оның алдағы уақыттарда дамуын болжайды.
Ақпараттандыру – жеке және заңды тұлғалардың ақпараттық қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатында ақпараттық ресурстарды, ақпараттық жүйелерді ақпараттық технологияларды қолдану негізінде құруға және дамытуға бағытталған ұйымдастырушылық, әлеуметтік – экономикалық және ғылыми – техникалық үрдіс [3]. Осы жағдайда ақпараттың маңызы артады, оның мәртебесі өзгереді – ақпарат бизнестің стратегиялық ресурсы болуда.....

Қазақ - сөз қадірін өз қадірім деп білген халық . Кеңдігін де, елдігін де, кемеңгерлігін де, көсемдігін де сөзге сыйғызған жұрт. Оның тарихы да, тағдыры да, тәлімі мен тәрбиесі де, даналығы мен дала көңілі де сол сөзде табылады.
Сайын дала төсінде мал - жан тіршілік қамымен көбіне аттың жалы, түйенің қамында көшіп қонып жүрген дарынды халқымыз көршілес Батыс - Шығыс елдеріне қарағанда жазу - сызу мәдениеті кенжелеу дамығанмен, мазмұны мен сапасы, көлемі жағынан алғанда қай халықтікінен болса да кем түспейтін, олқы соқпайтын орасан бай ауыз әдебиетін жасады. Халқымыздың мақтанышына айналған көне ауыз әдебиетінің інжу - маржаны деуге боларлық бір түрі - шешендік сөздер.
Бұл сөздердің қаны мен жаны-төзім, мәрттік, кеңдік, адалдық, ақ жүрек, қайырымдылық сияқты халық қасиеттері еді.
Шешендік сөз суырып салма ақындық өнермен туыстас.
"Түйеге мінгеннің алты ауыз өлеңі бар", - демекші, кез - келген үлкен-кіші, әйел-еркек, "ауылдың алты ауызын", "қонақ кәде", бет ашар, "той бастарды" домбыраға қосып әндете жөнеледі.
Небір аумалы - төкпелі, алмағайып замандарды бастан кешірсе де, халықтың алты ауызы жоғалмады, халықтың өзінен басқару жүйесі болды, ел қамын жеген ерлері, сөзін сөйлеп жағдайын жайлаған шешендері, білімпаз билері болды. Би - халықтың көкейіндегісін айтқан, көмейіндегісін жарыққа шығарған әділет жоқшысы. Би байлық та, барлық та, жасай алмаған .Би тұғырына топты жарып таразы басын тең ұстап, әділін айтқан, қара қылды қақ жарған кісі көтерілген. Би - табиғи дарын, асыл текті ақыл, арғыны көре білетін көсем, ақпа - төкпе шешен. Осы би - шешендер даулы мәселені төрт -ақ ауыз сөзбен тындырып отырған. ....

КIРIСПЕ
Қазақстан Рсепубликасындағы нарықтық экономикаға өтуiне байланысты нарықтық қатынастар күрделенiп, олардың қызметтерiнiң сан-салалы бағыттары пайда бола бастады. Нарық экономикасының қызмет етуiндегi бiрiншi және өте маңызды элемент - өндiрушiлер мен тұтынушылар болып табылады.
Нарық механизмiнiң қызмет етуiнiң негiзi сұраныс пен ұсыныс болса, ал сол сұранысты тудыратын басты фактор тұтынушылар iс-әрекетi болып табылады. Нарықтық экономиканың ерекшелiгi де сол, онда сұраныс бiрiншi орында тұрады, ал ұсыныстың қызметi сұранысты қанағаттандыру болып табылады.
Кез келген тұтынушы нарықта ұнатымдылығымен артық көруiне сүйену және өзiнiң табысы мен бағаға сүйенуi арқылы анық айқын тұтыну жоспарын жасайды. Осы жоспарды iске асырса ол тұтынушы өзiнiң қажетiн ең жоғарғы деңгейде қанағаттандырады деп есептелiнедi.
Бiрақ шын мәнiнде тұтынушылардың табысына байлаынсты олардың бюджеттiк шектеу қисығы орын алып, тұтынушылардың таңдау деңгейi әр түрлi болып және ол ылғи да өзгерiп отырады. Яғни нарықта көптеген тұтынушылардың таңдауы әр түрлi болып келедi.....