Қап киіп жарысу — ойын көгалды жазық далада, клуб немесе дене шынықтыру залдарында өткізіледі. Ойын ашық алаңда өткізілгенде оған қатынасушылар 50 метрдей жерден сөре жасайды. Ойын залдарда өтетін болса, сөре оның мүмкіншілігіне қарай жасалады.

Жарысатын жердің ені бір жарым метрдей болады және 4—5 қатар жолақ жол созылып қойылады. Жолдың қақ ортасына жарысатын адамдардың санына сәйкес етіп кенеп қаптың аузын ашып қою керек.

Ойын басқарушының командасы бойынша сызықтың бірінші басында қатарласып тұрған ойнаушылар жарысып жүгіре бастайды. Жолында жатқан қапқа жетісімен, екі аяғын оның ішіне тығып, тез киіп, екі қолымен жоғары көтеріп, ілгері секіріп жарыса береді.

Мұндағы мақсат — сызықтың екінші басына алдымен жету.

Осы тәртіппен ойын қайталана береді. Oлар барлық талапкерлер кезектесіп қатынасады. Бұл ойын әр түрлі тәртіппен өткізілуі де мүмкін. Бұл ұсынып отырылған ең оңай түрі......

Кіріспе
ХХ ғасырдың екінші жартысында қоғам мен табиғаттың өзара қарым-қатынасында жаңа сападағы жағдай қалыптасты. Материалдық өндірістің көлемі еселеп өсіп, барған сайын шикізатты өндіру артты, дүниежүзілік мұхит пен қазба байлықтар жеделдетіліп игерілді. Ғылыми-техникалық прогресс нәтижесінде жасалынған табиғатқа әсер етудің ұлан-ғайыр мүмкіндіктері мен құралдары және адам баласының өсіп отырған қажеттіліктері табиғат ресурстарын, олардың планетадағы жалпы қарымен бара-бар мөлшерде пайдалануға алып келді, ол жер бетінің өзгеру ауқымы, дауылдар, су тасқындары, вулкандар атқылаулары, жер сілкіністері сияқты табиғи құбылыстардың нәтижелерімен тепе-тең, тіпті олардан асып түсетіндей жағдайға келеді. Бұл табиғи ортаға деген зиянды әсерді күшейтіп, биосферадағы табиғи түрдегі энергия мен зат алмасуды бұзды. Адамның табиғатты өзгертуге байланысты іс-қимылдары планетадағы өмір үшін қауіп тудыратын тоқтаусыз өзгерістерді алып келетін деңгейге жақындады. Дүние жүзіндегі экологиялық жағдайдың өзгеруі, әсіресе өткен ғасырдың 60 жылдарынан кейінгі объективтік жағдайлар да осыған себепкер болды.
Ғылыми-техникалық прогресс.....

Тоспа доп — ұлттық ойын.

Ойынды бір топ жас өспірім жиылып, не ашық кең далада, не мектеп ауласында ойнайды. Ойынға бір метрдей таяқ, бір кішкене доп керек.

Ойын бастаушы таяқты таңдаған бір жігітқан жақын жерден лақтырып береді, ол жерге түсірме: Оны қағып алып, таяқтың бір басын жоғары көтеріп ұстап тұрады. Қалған ойнаушылар ұстап тұрған қолдың үстінен таяқты тұтамдап ұстай береді. Бұл жеребе деп аталады. Кімнің қолы таяқтың ең ұшыны дәл келсе, сол доп ұрушы, ал оған таяу қолдың не доп беруші болады. Қалған ойнаушылар доп ұрылатын өріске барып бытырап тұрады. Бұларды «талаптылар» деп атайды.

Доп ұрушы мен доп беруші аралары 2—2,5 метрдей қашықтықта қарама-қарсы тұрады. Доп беруші 1, 2, 3 деп санайды да, допты тез лақтырып ұрушыға береді. Доп ұрушы оны аспандата, сонымен қатар ұзата қатты ұрады. Осы ретпен үшке дейін допты дәлдеп ұра алмаса, онда ұрушы мен беруші орын ауыстырады. Егер екінші ойыншы да дәл ұра алмаса, онда бұл екеуі «талаптылар» тобына кетіп олардың орындарына жаңадан екі бала келеді.

Осы тәртіппен зымырап ұшқан допты ұстауға «талаптылар» түгел әзір тұрады. Әр кім өз тұсына келген допқа таласа жүгіреді де, бұрын ұстаған допты алып, доп берушіге лақтырады. Доп беруші оны жерге түсірмей қағып алады да ұрушыға тағы лақтарып береді. Бұл жерде доп беруші қағып ала алмай қалса, онда әлгі «талапкер» оның орнына шығады да, бұрынғы доп беруші «талаптылар» тобына барып қосылады. Ойын осылай созыла береді. .....

Кіріспе
Тарих сабағында көркем әдебиеттер және мазмұндаудың түрлерін ашып көрсету. Көрем әдебиетті оқи отырып өмірді бақылау, тану, үйрену. Пайдаланылатын көркем әдебиет қоғамның даму заңдылықтарын, тарихи тұрғыдан нақты түсінуге терең ұғынуға мүмкіндік береді. Тарих пәні бойынша оқушыларға беретін білім мен тәрбие ісін жетілдіре түсуге игі ықпал жасап, оның сапаларын арттыруға көмектеседі. Тарихи құжаттарға сүйене отырып тарихты оқытуда пайдаланалған көркем әдебиет оқушылардың эстетикалық таным түсінігін жетілдіру мен қатар тарихи мәсәлені образды түрде түсіндіру. Көркем әдебиет қоғамның өмірдегі құбылыстарға ғылыми талдау жасау үшін материал есебінде пайдаланылса қорытындылар мен тұжырымдарды қиыстыру мақсатында түсінікті болу үшін алынған. Әлеуметтік, экономикалық, саяси мәселелерді дәл жеткізіп, оны дәлелдеп, дәйектеу үшін алынған. Тарихи көркем әдебиеттің атқаратын маңызын ерекше бағалап оның тарихпен ұштасып жататын бірлігі ретінде қарастырған.
1. Жұмыстың өзектілігі:
Тарих сабағын жандандыру мақсатында көркем әдебиетті пайдаланудың маңызы мен мақсаты айқындау. Тарих сабағында көркем әдебиетті пайдалануда оқушылардың ой танымы мен білімін пайдалану.
2. Жұмыстың мақсаты: ....

Орта ғасырлардағы Қазақстан (ХШ-ХУ ғғ).
МОНҒОЛ ДӘУІРІНДЕГІ ҚАЗАҚ ДАЛАСЫ
Монғол мемлекетінін саяси тарихы.
а) Монғол тарихы.
Қытай деректерінде Монғолия халқы "татарлар" деп аталған. Шыңғыс хан мен халқы өздерін монғолдар деп, ал мемлекетің Монғол мемлекеті деп атаған.
XII ғасырда монғол тайпалары Орхон мен Керулен аралығында мекендеді.
• XII ғ. аяғы – ХШ ғ. басы - әскери-феодалдық монғол мемлекеті қүрылды. Астанасы- Қарақорым.
Оның негізін салушы- бержігін тайпасының билеушісі Есугей баһадүрдің баласы Темучин (1155-1227 ж.ж.)- Ол 20 жылға созылған күресте барлық монғол тайпаларын біріктірді. 1206 жылы Онон өзені бойындағы ақсүйектер құрылтайында хан болып сайланып, Шыңғыс хан атанды.
Монғол тайпалары Шыңғыс хан ұлысы 1 саналып, 3 қанатқа бөлінді:
1. Оң қанат- барұңғар.
2. Сол қанат- жоңғар (зұңғар).
3. Орталық- гол (кул)
Әр қанатта ондыққа негізделген әскер болды:
• Түмен- 10 мың әскер, басқарушысы -түменбасы;
• Мыңдық - 1 мың әскер, басқарушысы -мыңбасы.
• Жүздік - 100 әскер, басқарушысы -жүзбасы.
• Ондық- 10 әскер, басқарушысы - онбасы.....

Кіріспе
Қазақстан Республикасының заңына сәйкес кәсіпорындар өзінің құрылуы барысында, яғни шаруашылық қызметпен айналысу үшін белгілі бір мөлшерде мүліктерге ие болуы тиіс. Осы жоғарыда аталған мүліктердің ақшалай өлшемге айналдырылғандағы жиынтығы ұйымның меншікті капиталы болып саналады. Бухгалтерлік есеп- ақпарат беру үшін, және бұл ақпарат пайдаланушылар үшін қызықты болуы үшін, анық, сенімге ие болатын, қажеттіліктерін қанағаттандыру керек. Қаржылық есеп есептік ақпарат дайындау процесі болып табылады, бұл процесті кез- келген заңды және жеке тұлғалар, сонымен бірге кәсіпорыннан тыс:
Менеджерлер, инвесторлар, кредиторлар, қаожылық органдар т.б пайдалана алады. Біздің республикамызда жұмыс істеп тұрған бухгалтерлік есептің халықаралық бухгалтерлік стандарттқа сай келеді.
Есептік мәліметтер шаруашылық субъектілер және олардың структуралық бөлімдерін оперативті басқару, мемлекеттік қаржылық есеп беру, экономикалық болжамдар және ағымдағы жоспар, және де мемлекетіміздің экономикалық дамуын зерттеу үшін пайдаланады.
1.1 Меншік капиталының экономикалық мәні
Экономикалық көзқарас бойынша бухгалтерлік есеп, кәсіпорын ақпарат беру процесі ретінде қарастырылады. Ол кәсіпорындарда бар ресурстарды тиімді пайдалануды, басқару шешімдерін дұрыс қабылдауға ықпалды әсерін тигізеді. Кез-келген заңды және жеке тұлғалар өздерінде бар ресурстарды қаржылық есеп беруіне қарап, белгілі бір бизнес саласына сала алады.....

Кіріспе
Күнделікті тұрмыста менеджмент сөзі белгілі бір ұйымдағы барлық адамдардың қызметіне басшылық етумен шұғылданып, өз мақсатына жетуді білдіреді. Тіпті білікті басқару саласының өзінде де менеджмент ұғымы түрліше түсіндіріледі.
Сонымен, менеджменттің бастапқы ұғымы - бұл басшылық. «Менеджмент» ұғымының анықтамасына сүйенетін болсақ, онда менеджмент дегеніміз қазіргі индустриялық қоғамда жұмыс істейтін экономикалық орган. Менеджмент қабылдаған кез келген әрекет, кез келген шешім –бұл экономикалық сипаттағы шаралар. Сонымен, менеджменттің тиімділігін және менеджерлердің іс-әрекетін экономикалық табыстар, экономикалық нәтижелер арқылы ғана таразылауға болады. Кәсіпорын ең сапалы, әрі бағасы бір шама арзан тауарларды шығара алуы немесе бәсекелестеріне қарағанда ең тәуір қызмет көрсете алуы тиіс. Менеджменттің міндетіне, басшылық етуіне жаңа рыноктарды игеруіне жұртшылықтың мұқтажын қанағаттандыру жатады. Егер кәсіпорын нашар әрі тиімсіз жұмыс істесе, онда оның жаңа қожайыны жұмысшыларды емес, басшыларын ауыстырады. Сонымен, менеджмент дегеніміз ұжым (коллектив) жұмысын ұйымдастыру. Кәсіпорын жұмысын ұйымдастырғанда, қызметкерлер мұқтажын барынша толық қанағаттандыруды, олардың жұмысын жандандыруды, әрі тиімділігін арттыруды көздеу қажет.
Менеджментті жеке адамдар арасындағы психологиялық қарым-қатынасқа тәуелді етеді де, бұлар материалдық жағдайларға тәуелсіз ретінде қарастырылады, өйткені соңғы айтылғанның алуан түрлілігінде шек жоқ.....

1.Мінез туралы жалпы түсінік. Грек тілінен аударғанда «мінез»- «із қалдыру» деген түсінік береді.Шынымен де мінез- адамның қоғамдық ортада жүріп қалыптасатын «белгісі».
Демек, «мінез- бір-бірімен белгілі байланысы бар адамның қасиеттерінің ерекшелігі». Аристотель мінез жөнінде төмендегідей сөздер айтқан «Мінез дегеніміз қыр-сырын көре жүріп, кісінің қадір-қасиетін анықтайтын нәрсе» (Ақиқат журналы. 4.2004. 95-бет).Адам тұлғасы істі істеумен емес сол істі қалай істеумен белгіленеді. Қоғамдағы адамдардың өмір сүруі мен өмірге деген көзқарастарында қарама-қайшылықтар байқалады. Қоғамдағы барлық адамдармен бірге қиыншылықтар көруге болады,бірақ ол қиыншылықтарды әр кім әр түрлі қабылдайды. Бірі бұл жағдайға төзімділік танытса, бірі мүлдем шыдамсыздық танытады.
Мінез тудыратын өзіндік қасиет, бірінші кезекте оның рухына, сезіміне, белгілі мөлшерде ақыл-ойына байланысты болады. Адамның мінезін біле отырып, оның қандай уақытта өзін қалай ұстайтынын алдын ала білуге және оның іс-әрекетін бағыттауға болады. Ұстаз тек оқушысының білімі мен қабілетін ғана емес оның мінезін де есепке алады. Осыған бір мысал келтіріп көрейік. ....

Кіріспе
Көлік Қазақстан Республикасындағы кәсіпкерліктің дамуына ықпал жасайды. Жүктер мен жолаушыларды тасымалдау шартарының қызметтік рөлі бұл маңызды міндеттерді тікелей өмірге енгізумен тұжырымдалады.
Біздің елімізде темір жол, теңіз, өзен, әуе, автомобиль және құбыр жолы тәрізді көлік түрлері бар.
Олардың әрқайсысындағы тасымалдың өзіндік ерекшелігі, сондай-ақ өзіндік құқықтық реттеу тетігі бар.
Көлік қызметіне байланысты қатынастар 1994 жылғы 21 қыркүйектегі Қазақстан Республикасындағы көлік туралы Заңымен, сондай-ақ, басқа да нормативтік актілермен реттеледі.
Тасымал бойынша қатынастарды реттейтін маңызды нормативтік актілерге көліктің барлық ұйымдары үшін орындауға міндетті, бірақ тасымал қызметін пайдаланатын барлық кәсіпорындар, мекемелер және ұйымдар үшін міндетті емес Кодекстер мен Жарғылардың негізінде және дамуында көлік және коммуникация министрлігі шығарған ережелер, түсініктер жатады. ....

КІРІСПЕ
Басқаруға арналған электрондық құралдар транспорттық машиналарда кең қолданылады, мысалы, автомобильдерде, ұшақтарда, поездерде және жік көтергіш лифтілерде. Қозғалыспен бақару электрондық құралдарсыз замандас технологиялық машиналарды елестету қиын, станоктар сияқты, крандар, өнеркәсіпті роботтар, сонымен қатар энергетикалық машинаны, қайсыларға турбиналар, іштен жанатын қозғалтқыштар, электр қозғалтқыштары жатады. Тек көлік пен өндірісте ғана емес, сонымен қатар ғарыш пен су астында, медицина мен спортта, жарнама мен офиста – барлық жерде техникалық құралдар және машиналар қолданылады. Олар берілген функциялар қозғалысының орындалуына арналған, ішке қарай салынған электрон ¬мен микроэлектрон аспаптар және компьютерлік (микропроцессорлық) басқару арқасында белгілі ақыл қасиеттері бар. Жоғарыда келтірілген техникалық құралдар өз ¬құрамында мехатрондық жүйе бар немесе тікелей мехатрондық құралдар болып келеді. Сайып келгенде, мехатрондық құралдар бұл техникалық жүйелер, қозғалыс функцияларының ойдағыдай орындауға арналған әртүрлі электрондық құралдар қолданылады.....