КІРІСПЕ
XXI ғасырға адамзат экологиялық қауіппен еніп отыр, яғни планетаның өмір сүруінің езіне қауіп теніп отыр. Сондықтан жастарда экологиялық мәдениетті қалыптастыру өте маңызды, осы жастардың алдына болашақ әлемнің экологиялық қауіпсіздігінің негізін қалау мәселесі қойылып отыр.
Қазір экологиялық білім мен тәрбие беру приоритетті маңызға ие болып отыр. Қазақстан Республикасында үздіксіз экологиялық білім мен тәрбие берудің біртүтас ұлттық жүйесі жасалуда.
Қазақ ССР-нің қоршаған ортаны қорғау туралы задына (12 белім, 63-65 бап), "Табиғи және техногенді төтенше жағдайлар туралы" заңына, "Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздік концепциясына", "ҚР жоғары білім беру туралы" заңдарына (3 бап) негізделе отырып экологиялық білім мен тәрбие бсруді дамытудың ұлттық стратегиясы жасалды /1,2, 3/.
Қазір Қазақстан Рсспубликасының экологиялық саясаты мсн экологиялық дамуындағы негізгі құжаттар - "Тұрақты даму үшін қоршаған ортаны қорғаудың ұлттық жұмыс жоспары", "XI ғасырдың ұлттық күн тәртібі" және т.б. әзірленді.....

Зерттеудің өзектілігі. Адам қалыбы екі нәрсе: тәні мен жанынан тұратыны белгілі. Жан адамның барлық денесінің падишасы. Адамның бар ақиқатын сол жан – дүниесінде. Жан ақиқатын тануды жаратылыс болмысын білмейінше мүмкін емес. Адамға бес қасиет беріліпті, оның тұрар жайы дене болса, ілім білімді аулаушысы жаны болады. Сондықтан денедегі бес қасиет – бес сезім жанның қақпаны. Бірі көзге көрінсе, екіншісі көзге көрінбейді. Міне, сондықтан жан көзге көрініп тұрған денеде қажеті бар. Жанның да өзіне лайық қасиеті бар. Сол қасиеттердің тұрақты жайы ми болса, сол мидағы өсі қасиеттердің әрбіріне қатысты өзіне ғана тән атқаратын іс - әрекет аамалдары бар. Адам жанындағы ақиқатты амалдарды тануы, оның жасалуы құпиясына үңілу психологтардың басты міндеттердің бірі болып саналады.
Дині, ғылыми тұрғыдан оны түсіндіруге тырысты және бірі – екіншісіне негіз болды. Осыған орай «ғылым қаншалықты дамыса, сол арқылы дині (исламның) зор хикметтері де сол дәрежеде тағы жақсы көрініс береді» деп көрсетіледі.
Адамның дүние ақиқатын толық білу жөніндегі толғаныстар қай кезеңде болмасын маңызды мәселенің бірі болды. Егеменді Қазақстанның азаматын қалыптастыруда біз «Қазақстан Республикасының, Қазақстан – 2030» дейінгі даму стратегиясынла белгіленгендей «Білім берудің жаңа ұлттық моделін әзірлеу және оны жүзеге асыра бастау» мақсаттарының (3;-19), басшылыққа ала отырып жүргізіледі.
Егеменді елімздің стратегиялық бағытын жүзеге асыруда Ел басы Н.Ә.Назарбаев жыл сайынғы үндеуі және сөйлеген сөздерінде үздік әлемдік тәжірибені дұрыс пайымдап, зерделеп оны елеміздің жағдайына бейімдеп, ұтымды да, әрі тиімді пайдалануды айтып келеді.
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясына қатысты. «Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпіліс жасау қарсаңында» деген. Қазақстан халқына жолдаған 2006 ж. 1 наурыздағы жолдауында: «Біз Қазақстанның жаһандық экономикалық үрдістерге сәйкес дамып келе жатқан ел болуы қалаймыз. Әлемдегі жасалған жаңа мен озық атаулыны бойына сіңілген дүниежүзілік шаруашылықтан шағын да болса өзіне лайық «орнын» иемделген, әрі жаңа экономикалық жағдайларға жылдам бейімделуге қабілетті ел болуын қалаймыз», деп көрсетеді.
Бұл міндеттерді жүзеге асыруда психология ғылымының қосар үлесі зор. Кез – келген ғылымның дамуы үшін сол ғылымның әлемдік даму үрдісі бағдарланып, сараланып орынды пайдалануы тиіз. Осы орайда дүниежүзілік психологиялық тұжырымдарды қарастырған мәселелерін зерделене пайдалану психологтардың басты міндеттердің бірі болып табылады. Адам жанын тануда көптеген көзқарастардың болғаны белгілі. Сана, ойлау және т.б. психикалық құбылыс туысынан беріледі немесе берілмейді деген сияқты ой- пікірлер қосарланып келіп отырды. ....

Психология нені зерттейді? Ол қандай ғылым? деген сұрақтарды қарапайым адамдарға қойсақ, мынадай жауап алар едік: « сезім мен ойды», «адам мінезін», «адамның ішкі әлемін зерттейтін ғылым» т.б. Егер нақты терминологиясына мән бермесек, алынған жауаптарды шындыққа жанасымды деп есептеуге болады. Шын мәнінде де психология жоғарыдағы аталынғандарды және т.с.с. көптеген мәселелерді қарастырады.
Тарихтың ежелгі кезінен-ақ қоғамдық жағдайлар адамдардың бір-бірінен ерекшеліктерін айыра алуға, мінез-құлқын түсінуге мәжбүр еткен. Қай кезеңді алып қарасақ та, психология ғылымы адамдардың ішкі және сыртқы әлемімен қатар жүріп отырған. Оған мысал ретінде екі адамның бір-бірімен танысуын алайық. Мұнда бір адам мен екінші адамның бір-бірін қабылдауы, ол туралы өзіндік ойы, сөйлеуі арқылы пікір алмасуы, эмоция мен сезімі, мінезі мен адами қасиеттерінің кейбір жақтары алғашқы танысудан-ақ байқалады. Бұл жағдайды тұтасымен алғанда психикалық құбылыстардың элементтері құралады. Бір қарағанда қарапайым ғылым сияқты көрінгенімен психологияның дербес ғылым болуына қаншама ғасырлар қажет болған. Алғашында адамдар « мен кіммін?», «мені кім жаратты?», «жан дегеніміз не?», «ол қай жерде орналасқан?» секілді философиялық сұрақтардан бастаған. Бұл мәселелерді психология философиядан дербес ғылым ретінде бөлініп шыққаннан кейін тереңдете зерттей бастаған. Психология өз дамуында ұзақ жолды жүруіне қарамастан, нақты объекті мен пәнін, мақсатын қаншама рет өзгерткен.
Бірінші кезеңде психологияға жанды зерттейтін ғылым деген атау шамамен екі мың жыл бұрын берілген. Адамдардың өміріндегі түсініксіз жағдайларын жан арқылы түсіндіруге тырысқан.
Екінші кезеңде психология сана туралы ғылым деп аталынған. Оның басты себебі V ғасырдағы жаратылыстану пәнінің дамуына байланысты. Ол заманда сезіне алу, ойлау қабілеттерін ойлау процестерін санаға жатқызғандықтан, зерттеу әдісі ретінде адамның өзін-өзі бақылауы мен фактілерін жүйелеп баяндауын негізге алған.
Ал үшінші кезеңде  ғасырда пайда болған психологияны мінез-құлықты зерттейтін ғылым деп қарастырған болса,төртінші кезеңде психология объективті заңдылықтар мен психика механизмдерінің көрінуін зерттеген.
Бүгінгі таңда психология –жан құбылыстарының сыртқы және ішкі дүние заттарының әсерінен пайда болып, біртіндеп дамып, қалыптасу заңдылықтарын зерттейтін ғылымға айналған. Жалпы алғанда «психология» ұғымы ортағасырдағы еуропалық- діндарлардың ықпалынан туындағанымен, оны XV ғасырда неміс ғалымы Христиан Вольф ғылымға алғаш енгізген [1,6]. Психология термині гректің екі сөзінен (psyche- жан, logos- ілім) алынған, бұл «жан туралы ілім” деген ұғымды білдіреді. Психологиялық ғылыми білімдердің тарихы екі кезеңге бөлінуі мынадай. ....

Кіріспе
Курстық жұмыстың өзектілігі:
Адам баласының ғылыми дүниетанымын, көзқарасын қалыптастыруда тарих сабағының мәні зор. Дүниені , дүниедегі құбылысты, өзгерісті жан-жақты түсіну үшін өткен өмірімізді, тарих беттерінің өткен ерте кездегі кезеңдерін, ондағы құбылыстарды білуіміз керек. Тарихты оқытып білдіре отырып бала санасында дұрыс дүниетанымды қалыптастырамыз. Тарихи оқиғаларды жан-жақты дұрыс түсіну үшін әуелі ойлау, елестету, одан кейін фактілерді, оқиғаларды, жағдайларды ойша қорыту арқылы түсінік қалыптастырған жөн.Ал одан кейін сол тарихи жағдайларды білуге құмарту,терең түсінуге жағдай жасау,яғни оқушылардың қабілетін дамытуды қалыптастыру,оқушылардыөз бетінше ізденуге әкеп тіреу керек.Сонда ғана біз баланың жан-жақты дамуына әсер ете аламыз. Мұғалім жаңа сабақты оқушының санасында ой туғызып, білуге ынтасын арттырып, алдыңғы уақытта өз бетінше жұмыс орындауына негіз қалайтындай жүргізу керек. Бұл үшін тиімді формалар мен әдістерді пайдалана отырып, олардың пәнге деген қызығушылығын ояту қажет. Ең бастысы, сабақты түрлендіре отырып шәкіртті қызықтыра білу, тарта білу, жаңаны көрсету, өз ойын ашық айта білуге жетелей отырып, ойланта білу керек.....

Казіргі медицинада актуальды проблемалардың бірі адамзаттың денсаулығын жақсартуда про және преобиотиктердің қолдану маңызды факторлардың бірі. Дамыған мемлекеттердің тұрғындары мен дәрігерлердің осы проблемаға қызығушылығы біріншіден, осы өнімдердің құрамында денсаулықты жақсартуда және әртүрлі мүшелер мен жүйелердің жұмысына қажетті факторлардың болуымен байланысты. Екіншіден, про және пребиотиктерге қызығушылық классикалық медицина мен классикалық фармако терапияның мүмкіншіліктері дұрыс нәтиже бермей, адамдардың көпшілігі профилактика және емделуде дәстүрлі емес дәрілік әдістерді қолдануда. Пробиотиктерді зерттеу кезінде олардың сүт өнімдерімен қанша байланысты болсада, оларды пробиотикалық және сүт қышқылды өнімдер деп бөлген. "Пробиотик" терминін алғаш рет 1965 жылы Lilly және Stillwen "басқа микроорганизмнің өсуін жеделдететін зат" ретінде қолданған. Кейінірек, 1989 жылы Fuller пробиотиктер "организмнің денсаулығын жақсартатын тірі микробты қоспа" деп анықтаған. 1998 жылы Гуарнер мен Чафсма пробиотиктерге "адамдарға қолданғанда денсаулығына жақсы әсер ететін тірі микроорганизмдер" деп сиппаттама берген. ....

Жұмыстың мақсаты – Бетпақ-Дала үстіртінің қазіргі жер бедерін құрушы процестерін қарастыру.
Бетпақ-Дала үстірті Сарысу және Шу өзенінің суайырығында жатыр. Үстірттің солтүстігі Қазақтың ұсақ шоқысымен шектеседі. Батысында Сарысу өзені аңғарымен, ал оңтүстігінде Шу өзенінің ендік ағысымен, шығысында батыс Балхаш алды қыраты қыратымен шектеседі.
Жұмыстың бірінші бөлімінде Бетпақ-Дала үстіртінің қысқаша физикалық-географиялық сипаттамасы, физикалық-географиялық орны мен жер бедері, тектоникалық құрылымы, климаты, ішкі сулары, топырақ және өсімдік жамылғысы қарастырылған.
Екінші бөлімінде Бетпақ-Дала үстіртінің геоморфологиялық құрылымы оның ішінде жер бедері типтері мен жер бедері пішіндері қарастырылған. Яғни жер бедері типтері алуан түрлілігімен сипатталады. Бедер типі құрылымды-денудациялық-қабатты әлсіз тілімденген еңісті жазық, эрозионды-денудациялық-делювиальды-пролювиальды әлсіз тілімденген еңісті жазық, аккумлятивті-әлсіз тілімденген аллювиальды жазық, эолды дөңесті жазық. Бедер пішіндерінен үгілу қабығымен белгіленген пенеплендер, жоғарғы бордың малтатастарымен белгіленген пенеплендер, үгілу қабығымен шайылған пенеплендер, төбелі таулы және ұсақ шоқылы қыраттар, аңғарлар тағы басқалар сипатталған. ....

Мемлекеттің бай тарихы, сирек кездесетін тарихи ескерткіштер, өзіндік ерекше мәдениет, саяси тұрақтылық сияқты факторлар Қазақстан Республикасында қонақ үй шаруашылығының дамуына жағдайлар туғызады.
Қонақжайлылық индустриясы – қонақжайлылық принциптеріне сүйенетін қызмет түрлерінен тұратын кәсіпкерлік саласы болып табылады. Ол қонақтарды күту мен қызмет көрсетумен байланысты қызмет көрсету нарығында маманданатын кәсіпкерліктің әртүрлі формаларына жалпы ортақ түсінік болып табылады. Айта кету керек, бұл саланың барлық іс-әрекетін қамтитын нақты бір термин жоқ. Бірақ қоғамдық тамақтандыру, орналастыру, көлік (тасымал) және демалыс (рекреация) сияқты негізгі бағыттарын бөліп қарастыруға болады.
Біздің еліміздегі қонақжайлық сонау ата-бабаларымыздан келе жатқан қасиет немесе салт-дәстүр деп айтуға болады. Қазақ халқы үйіне келген қонақты қарсы алып, барын дасатарханға қойып, шығарып салатын. Сол тәрбие, өнеге біздің халқымыздың қанына сіңіп, жылдан-жылға ұрпақтар арқылы беріліп келеді. ....

Халық саны жағынан әлемде алғашқы орынды иеленетін, жер көлемі жағынан әлемде үшінші орын алатын Қытай елі көптеген ғалымдардың қызығушылығын тудыруда. Бұл көбіне Қытай елінің экономикалық өсімі жағынан алдыңғы қатарлы елге айналғандығымен байланысты.
Қытайдың экономикалық дамуы мен оның әлемдік экономикадағы орнын көптеген ғалымдар зерттеген. Қытай еліне Ресей, Қазақстан экономисттері қызығушылық танытуда. Ұсынылып отырған жұмыста Қытайдың Хайнань университетінің экономика ғылымдарының докторы Хуан Дингуй, ҚХР қоғамдық ғылымдар академиясының ғалымдары Ван. Лолинь, Вэй Хоукайдың мақалалары қолданылды. Сондай-ақ Ресейдің экономика ғылымдары докторы Владислав Иноземцев, Санкт-Петербург экономика және қаржы университетінің профессоры А.С.Селищев сияқты ғалымдар Қытай экономикасының мәселелерімен айналысқан. Дегенмен, Қытай экономикасының дамуы жөнінде ғалымдар бір шешімге келе алмай отыр, экономикалық жетістіктердің себептері әр түрлі етіп көрсетіледі. Сонымен бірге Қытай экономикасының дамуының Қазақстан үшін қандай әсері бар екендігін біздің ғалымдар терең қарастырмайды. ....

Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымы – қауіпсіздік мәселелерімен айналысатын әлемдегі ең ірі өңірлік ұйым. Ол бүгінде Солтүстік Америкада, Еуропада, Орталық Азияда миллиардтан астам адам өмір сүріп жатқан 56 мемлекеттің басын қосып отыр. Бұл ұйымға қатысушы мемлекеттерді ортақ құндылықтар, ортақ мақсаттар мен ортақ міндеттер біріктіреді, бәрінен бұрын – осы өңірді анағұрлым қауіпсіз, анағұрлым өркендеген өңірге айналдыруға деген ұмтылыс біріктіреді.
Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымы бейбітшілік пен қауіпсіздікті нығайтуға, адамның негізгі бостандықтары мен құқықтарын қамтамасыз етуге бағытталған міндеттерге арқа сүйейді. Қауіпсіздік айқындамасы ретінде шекаралардың қорғалуы, әскери қатердің төндірілмеуі, саяси және экономикалық тұрақтылық, адам құқықтарының сақталуы, қоршаған ортаны қорғау алдымен қарастырылады. Бұл ұйымның қауіпсіздік және қақтығыстардың алдын алу мәселелеріне кешенді көзқарасы жер-жердегі құрылымдар мен институттардың тиімді жүйесіне негізделген.
Қазіргі кезде еуропалық мемлекеттер арасында біріккен қаупсіздік кеңістігін құру жолын іске асырудың нақты шараларына көшу қажеттілігі туындап отыр. ....

1. «Қазақ» газетінің шығу тарихымен танысу.
2. Газеттің ұстанған бағыт - бағдарын, мақсаттарын сараптау.
3. «Қазақ» газетінде басылған Әлихан Бөкейханов көсемсөздеріндегі елдік мәселесін талдау арқылы ой қорыту.
4. Алаш мұрасын жас ұрпаққа оқытудың тәрбиелік тиімділігін зерделеу.
Өзектілігі: Өзінің туған тарихы мен әдебиетін, тағылымы мол әдеби мұрасын таныған және астарлы ойды терең ұғына білген ұрпақ қана елдің әлеуметтік - саяси өмірін жаңғырта алады.
Мәселе: Алаш қайраткерлері әдеби мұрасының ұрпақ тәлім - тәрбиесіндегі алар орны қандай?
Күтілетін нәтиже: «Қазақ» газетінің Алаш елі тарихында алған орнын зерделеу арқылы жас ұрпақтың саналы әрі рухани жан дүниелері кең тұлға болып қалыптасуына ықпал ету.
Жұмыстың практикалық маңызы: Жоба барысында тақырыптық, мазмұндық тұрғыдан талданған деректер үйірме, арнайы курс жұмыстарына жәрдемші құрал бола алады......