Балалардың қарым - қатынас нышандарын дамыту
Мақсаты: - жағымды, қолайлы эмоционалды жағдай құру;
- топты біріктіру;
- сабақ үстіндегі мінез - құлық ережелерін құру.

1. «Сәлеметсіздер ме, мен танысқаныма қуаныштымын».
Жаттығудың өту барысы: әрбір оқушы 3 минут ішінде өзіне ұнамды ат таңдайды да, оны алдын - ала арнайы дайындалған парақшаларға фломастермен жазып, басқа оқушыларға көрінетіндей етіп өзінің кеудесіне бекітеді. Содан кейін, 10 минут ішінде топ мүшелерінің әрқайсысы шеңбер бойынша келесі сөзді айтып шығуы қажет: «Сәлеметсіздер ме, мен танысқаныма қуаныштымын!». Кейін, өз аттарын атап, өзі туралы бірнеше сөз айтады.
Танысу кезінде басқалардың есінде қалу үшін, әрбір қатысушы өзінің ерекше қасиетін атауы қажет. .....

КІРІСПЕ
Кез-келген фирманың басқару аппаратының тиімді қызметі оның кұжаттармен жұмысының дұрыс деңгейге қойылуына байланысты. Іс жүзінде ақпарат көздеріне шешімдер дайындау мен қабылдауға байланысты бір де бір технологиялық басқару функциясы құжаттарды жасау, орындау және рәсімдеу процесі - қүжаттаусыз іске асырылмайды.
Техникалық орындаушылардан бастап барлык, буындағы басшыларға дейінгі басқару аппаратының бүкіл жұмыскерлерінің қызметі кұжаттаумен байланысты. Біреулері құжаттарды жасайды, басқалары олардың рәсімделуін және берілуін қам-тамасыз етеді, үшіншілері сол құжаттарды басшылыққа алып, олардың негізінде шешімдер қабылдайды.
Кәсіпорындардың күнделікті жұмысында өндірістік, шаруашылық, қаржылық және қоғамдық қызметінің сан қилы мәселелері бойынша кұжаттар жасалады. Ол бұйрықтар, шешімдер, хаттар, актілер, келісім-шарттар, хаттамалар, өтініштер, жеделхаттар, анықтамалар және т.б. Кәсіпорындарда жасалатын құжаттар әдетте хат-хабар деп аталады.
Құжаттардың жасалуына, олардың тіркелуіне, жіктелуіне, қозғалысына, есепке алынуы мен сақталуына байланысты жұмыстардың ЖИЫНЫ ІС жүргізу деп аталады.....

Соңғы жылдардағы оқиғалар экономиканы нарықтық қатынастар негізінде түбегейлі қайта өзгерту кең ауқымды экономикалық іркілістермен және дағдарыстармен ұласатынын және қоғам тарапынан көп күш-жігер жұмсауды қажет ететінін көрсетті. Өтпелі кезеңде әртүрлі асығыс, жеткілікті дәрежеде негізделмеген шаралардың жүзеге асырылуы қауіпті теріс зардаптарға сөзсіз әкеліп соғады, мұны нарықтық даму жолына түскен елдердің тәжірибесі айқын дәлелдейді.
Өткен жылдардың қорытыңдылары оптимистік тұжырымдар жасау үшін негіз бермейді. Кезінде жарияланған мақсаттар мен бағыттар тым қарама-қайшы жүзеге асырылуда, қат-қабат әлеуметтік-экономикалық дағдарыстың орын алып отырғаны айқын. Мұның өзі экономикалық реформа мәнінің, әлеуметтік-экономикалық реформалаудың объективті мүмкіндіктері мен шектерінің өз кезінде аяғына дейін ұғынылмауына, реформаны жүзеге асырудың уақытша параметрлері мен кезеңдерінің дұрыс анықталмауына байланысты. Сөз бен істің арасыңда алшақтық көп болды.
Экономикалық реформа қоғамдық жарасымдылық, өткен кездің оң жетістіктері мен тенденцияларын сақтау, мемлекеттің қауіпсіздік және халықтың барлық топтарының құқықтары мен оның ерекшеліктерін қамтамасыз ету принциптеріне негізделген түбегейлі шаралардың бір-тұтас жүйесін қажет ететіні айқын болды.
Қазақстан Республикасының Президеиті жүргізіп жатқан экономикалық реформалар бағыты стратегиялық тұрғыдан, жалпы алғанда дұрыс.
Бірақ Қазақстаңдағы экономикалық реформалардың жайына жасалған талдау және олардың барысы, тактикалық тұрғыдан алғанда, Үкімет пайдаланып отырған әдістердің, нарықтық қатынастарға көшудің модельдері мен кезеңдерінің тиімсіз екенін дәлелдейді. Реформаларды жүзеге асыру барысында елеулі қателіктерге жол берілді.
Әлеуметтік экономикалық міндеттерді жыртықты жaмay әдісімен шешуден бас тартатын мезгіл жетті, тактикалық міндеттерді әлеуметтік-экономикалық реформаларды жүзеге асыру стратегиясына сәйкестендіре шыңдап қолға алу мақсатымен жүйелі жұмыс бастайтын уақыт келді. Қазақстан Республикасын өз ерекшеліктеріне, ұлттың менталитетіне сай, дүниежүзілік тәжірибені ескере отырып әлеуметтік-экономикалық дамыту моделін жасайтын және іске асыратын мезгіл жетті.
Ел экономикасы XXI ғасыр шебінде түр. Мәселе XXI ғасырдың табалдырығынан қандай нарықтық жетістікпен, қандай дайындықпен аттағалы отырғанымызда. Монография авторы экономикалық реформаның барысын, оның жетістіктері мен кемшіліктерін ашық көрсетуге тырысты. Соның негізінде автор отандық тауар өндірушілерге мемлекеттік қолдау көрсету басты мақсаты болып табылатын жаңа экономикалық саясаттың (ЖЭС) концепциялық негізін әзірледі. ....

Макроэкономикалық зерттеулердің пәні болып елдегі өндірістің жалпы көлемі, инфляция қарқыны, жұмыссыздық деңгейі, төлем балансының сальдосы мен валютаның айырбас бағамы сияқты макроэкономикалық көрсеткіштерді талдау табылады. Бұл талдаулардың мақсаты осы көрсеткіштердің өзгеруін түсіндіріп, ел үкіметі жұмысында қойылған экономикалық мәселелерді шешу бағыттарын анықтау мен экономикалық даму барысында болжамаған өзгерістерге жауап беру. Өзгерістерді дәл талдау мен бағалау, ал одан кейін соған сәйкес саясатты жасақтау жүйеленген және уақтылы негізде келіп түсетін экономикалық және статистикалық ақпараттың дәлдігін талап етеді. Сонымен қатар, дұрыс экономикалық шешімдерді қабылдау үшін елдің сыртқы жағдайын тұрақты түрде бағалау мен өлшеу қажет. Біз білетініміздей, елдің басқа елдермен арасындағы қаржы ағымдары мен экономикалық операциялар мәліметтері жүйеленіп төлем балансында көрсетіледі де, ол елдің сыртқы жағдайын талдау мен қажеттіөзгерістер енгізу үшін негіз болып табылады.
Сыртқы экономикалық іс - әрекеттерді есептеу орта ғасырларда пайда болған. «Төлем балансы» терминін Шотландық экономист (XVII ғ) Джеймс Стюарт ойлап тапқан. XX ғасырдың басында төлем балансын құрау әдісі АҚШ және Англияда дами түсті. Осыған негізделе отырып, ХВҚ барлық елдер бойынша ортақ төлем балансын құраудың стандарттық әдістемесін жасаған. «Төлем балансына - бақылаулар» (алғы шарт) деп аталатын 4 үлгі ХВҚ – ның толық схемасы 112 баптап тұрады. Кеңейтілген схемасы бұл баптарды 7 топқа ....

Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі. Қазіргі тарихи даму бағытында тарихнамалық дүниеге мол көңіл бөлінуде. Жалпы тарихи ойдың дамуы жөніндегі ой- пікірлер қай тарихшыны болмасын елеңдеттетіні анық. Ең алғашқы уақытта өзіндік ғылым ретінде танылмаған және белгіленген мамандардың қарауында болмаған тарих, бүгінде ауқымды дүниесімен, барлық ғылымдардан еш бір қалыс қалмайтындай дәрежеге жетіп отыр. Тарихи ілімдердің ішіндегі әліде аз талданып, әліде қарастыруларды талап ететін бөлім тарихнамалық ілімі болып табылады. Бұл орайда жекеленген мемлекеттердің тарихнамасы немесе жекеленген кезеңдердің тарихнамалық даму бағыты, сонымен қатар қандайда бір оқиға кезіндегі тарихи ойдың даму жағдайын қарастыру үлкен талқылауларды және ерекше зерттеулерді талап етіп отыр. Сондықтан тарихнамалық даму бағытын үлкен талқылаулардан және ерекше сараптаудан өткізген қандай да бір жұмыс болмасын бағалы және тарих ғылымының дамуында ерекше орынды иемденетіні сөзсіз. Жалпы тарих ғылымының айналымында өзіндік ерекше орынды иемденетін, маңызын ешқашанда жоғалтпайтын, қай заманда болмасын қайта қарастырудан шықпайтын тақырыптар мол. Осындай тарих айналымында ерекше орынды иемденетін тақырыптардың бірі Ұлы Француз буржуазиялық революциясы болып табылады.....

К і р і с п е
Қазіргі уақытта ықтималдықтар теориясы барлық жаратылыстану, экономикалық және техникалық ғылымдар ғана емес, тіпті математикадан алшақ деп саналатын тіл ғылымына, педагогика мен психологияға, сондай-ақ социологияға, археологияға еніп, ортақ тіл табысып, ішкі құрылыс заңдарын ашатын пәрменді құралға айналып келеді кеңейтіліп, анықтала түседі де, формальданады. Оқиға ұғымы ықтималдылықтың . Ықтималдықтар теориясының бірінші негізгі ұғымы- оқиға бірте-бірте классикалық анықтамасында бастапқы ұғым болып, формальды логикалық тұрғыдан анықталмайтын жиын ұғымы ретінде түсіндірілсе, аксиоматикалық тұрғыдан оған анықтама берілді. Сондықтан оқиға ұғымы туралы мына жағдайларды ескеру қажет. Оқиғалар мен олардың арасындағы қатыстарды үш рет қайталап отырғанымызды аңғару қиын емес.
Ықтималдылық формальданған, бұл жағдайда ықтималдықтың классикалық, статистикалық (жиіліктік),, геометриялық және аксиоматикалық анықтамалары бір-бірімен салыстыру және жетімсіздігін толықтыру арқылы түсіндіріледі.
Негізгі теоремалардың дәлелдемесі ықтималдылықтың классикалық анықтамасы негізінде келтірілді. Комбинаторика ұғымы қарапайым статистикалық мәліметтер арқылы сипатталады. Мұнда қайталама және қайталанбайтын таңдаамалар сияқты статистика терминдерін енгіземіз. Комбинаторика ұғымы ықтималдықтарды есептеуге кең қолданылады.
Ықтималдық ұғымдарының тарихи дамуы мен ғыылым ретінде қалыптасуы бірнеше сатыдан өтеді. Бұл ғылымның дамуына Европа ғалымдары Б.Паскаль (1623-1662), П. Ферма (1601-1665), Х. Гьюгенс (1629-1695), Я. Бернулли (1654-1775), А. Муавр (1667-1754), П. Лаплас (1749-1827), Ф. Гаусс (1777-1855), С Пуассон (1781-1840) және орыс ғалымы Буяковский (1804-1889) көп үлес қосты. ....

(Поэма)

– Батый болсаң сен неге,

Жауға қайсы шаппайсың? –

Деп сұраған ініге,

Қайтарар жауап таппайтын.

Жауар күндей түнеріп,

Ешкімге тіл қатпайтын,

Күн батып таң атпайтын.

Елегізіп өз-өзінен,

Төсегінде тыныш жатпайтын.

Батырлардың есімін,

Дұғалықтай жаттайтын.

Күндердің күні әлдекім

Атап мұның есімін.

– Шық, далаға шық, – деді,

– Айтқанымды ұқ, – деді.

Абылайдың қолына

Келдім сені тіркетіп,

Ақсарбас айтып жолына.

Тұтанған үміт жылт етіп,

Жұрт жүрегін жылытты.

Айбалтасын қолға алып,

Атқа қонды ертемен,

Намысты ту қып өртеген.

Аттанды Абылай қолына,

Белгісіз елге бір Берен.



-2-



Олжабай қамшы басады

Астындағы жүйрікке,

Сан қырлардан асады.

Алдынан қосы килікті,

Ат басын іркіп Олжабай,

Қосының жайын сұрады.

Жөн айтар жан табылмай

– Абылайдың қайда тұрағы? –

Деп дауысын көтерді.

– Қараңдар мына есерді,

Танауының асты кеппеген.

Желігі бар-ау ептеген

Төңкерердей төбені, –

Деді, –төрде отырған.

Сарбаздың бірі шіреніп:

– Ат бақтырсақ қайтеді?

Тұр ғой өзі сұранып,

Әкіреңдеуі жаман, әй, тегі

Болып жүрмесін бір Алып.

Ат бағуға бар дегенде

Қалғандай ед жағы қарысып,

Жалғызға Алла жар деген.



-3-



Көп қазақтың бірі боп

Ат бағуға кірісті.

Ат бағудың сыры көп,

Дөңгелетті бұл істі.

Қасқырға тіс салдырмай,

Аттарды бақты қырағы.

Ұрыға да алдырмай,

Өзін істе шыңдады.

Айтқандарын үлкеннің

Құлақ қойып тыңдады.

Жусағанда жылқысы,

Өрлей өріп өрісте,

Келер болса ұйқысы,

Ұйқы соғу теріс пе?

Сол күні де Олжабай

Киімдерін шешініп,

Ен далада көсіліп,

Жайғасып ойға берілген.

Шүршітті жеңіп елірген

Табыссам аман еліммен.

Осы сәтте қиырдан

Шұбалған ақ шаң көрінген.

– Кетпейді, – деп бұйырған.

– Көрмеңдер, – деп, –мені кем.

Өз-өзінен жұлынып,

Өз-өзінен бүлініп.

Айналасына алақтап,

Аш қасқырдай жалақтап,

Жұдырықтай шал көк шолағын

Басқа, көзге төпелеп,

Тартып барад төтелеп.

Қорғанға қарай ентелеп:

– Мені де, аға, ерте кет, –

Демек болып Олжабай.

– Жөніңді айтшы, әй, ағай,

Қайда, неге асықтың?

– Сөзін қара пасықтың,

Естімеген тегінде.

Ойран сап шүршіт төріне,

Он сан орта жүздің

Ұраны болған көгінде,

Олжабайдай ер ұлан

Дал-дал қылып қақпаны,

«Олжабайлап» ат қойған.

Қаланы сол ап қойған,

Үлестіріп жатыр олжаны.

Жетсең қазір болғаны,

Сені де құр қалдырмас.

Болсаң дағы балғын жас, –

Деп батырды қарасын.

«Он сан орта жүз... Олжабай...

Орта жүз... Олжабай»

Сөздерді осы қайталап:

– Кім? – деді бұл айқайлап,

Түсіре алмай есіне.

Алла бақытын ашса егер,

Ертесі не кеші не?!

– Сен! –деді сонда бір дауыс.

– Сен! – деді, – сол – Олжабай!

Жан-жағына қараса,

Ешкім жоқ.

Таң-тамаша.

Әлгі дауыс айтқанын

Берді тағы қайталай.

– Сен – Олжабай, сен – Олжабай!

– Мен дейсің бе, Олжабай? –

Деп тебіренді есіл ер.

Сүртіп жүзін басқан тер,

Алғыс айтты Аллаға.

Мың сан рет толғанып,

Айбалтасын қолға алып,

Басты атына қамшыны.

Алда қамал тұр алып,

Осы қамал талайдың

Өр рухын жаншыды.

Батырлардың сыртаны

Келсе дағы айбындап,

Бүрсіз бе әлде табаны?

Ала алмады ай-жылдап.

Қаладағы шүршіттер

Күндерін бейбіт сағынды,

Қазақ қолы сырттағы.

– Сындырма, Алла, сағымды,

Күйретпе болашағымды.

Отбасымен аман жүздесіп,

Сар далада сағымды

Бір-екілі бақсам малымды,

Арманым жоқ дер едім.

Талайдың тауы шағылды,

Дамылсыз дабыл қағылды,

– Деп ойлаумен күні өткен

«Олжабайлап» ұрандап,

Шықты дауыс бір өктем.

Ғаламатымен Алланың

Жанды-жансыз дір еткен.

Қақпаға қарай аңдыздап,

Шапқан жалғыз қараны,

Қалды тұрған жұрт байқап,

Есуасқа көбі балады.

Гүрс - гүрс атқан оққа да,

Қарамады, қайран ер!

Көз алдына келген ед,

Қырылып қалған қалың ел.

Дарбазасы шүршіттің

Дүрліктірген көп жұртты.

Қорғасын мен қалайының

Қоспасынан құйылған

Шапқан ерлер алмақ боп,

Қыршынан қиылған,

Көп мықтының

Алуға тісі батпаған.

Қақпаны алу ақыры,

Олжабайға бұйырған.

Керемет көп біз білмейтін

Жалғанда,

Талайларды қалдырған

Қақпа сонау арманда.

Тоз-тозы шықты әп-сәтте

Айбалтамен,

Салып-салып қалғанда.

Кіре алмай жүрген арманда,

Қалың қазақ күткен көп.

Ішке кірді ентелеп,

Өлтіргенін өлтіріп,

Қойдай қуып желкелеп,

Жүндей түтіп шүршітті,

Тәубасына келтіріп

Талай-талай ерлерді.

Көрген патша

Жараланған,

Олжабайды көріп көзімен.

Сұраған екен таңқалып:

– Мұнысы, сірә, ұлыларға тән қылық.

Бұлшық етіңді оқ жұлып,

Кеткенде қалай қақпаны...

– Деген екен Олжабай:

– Білмеймін мен басқаны,

Тиген оқты ойға алар кісі мен емес.

Жарақатты шын батыр

Жаны шықпай елемес.

– Қақырата бердім қақпаны.

Қақырата бердім ынтыға.

Шығарып естен басқаны,

Қанды шаңы торлаған,

Жаулардан әбден сорлаған.

Ашылсын деп қазақ аспаны,

Аянбай салдым барымды.

Алға ұстап арман, арымды,

Елемедім, сенсеңіз,

Селдей боп аққан қанымды.

Шүберекке түйген ем,

Халқым үшін жанымды...

Ағасының ерлігін естігенде

Төрт - бестегі інісі

Жарасып – ақ тұр мұнысы:

– Менің ағам – бати ! – деп

Олжабайлап ұран тастапты.

Тал шыбық мінген достарын,

Қан майданға бастапты.

Сол өнеге, сол ұран

Жеңіске елді бастады.



Сүлеймен Баязитов .....

"Тисса" зиратының кәрі директоры бәрі дайын болды ма, жоқ па, көрейін деп, ақырын аяңдап үйден шықты.

Ол өзінің қарауындағы осынау қаралы жердің қойнына талай мәйітті шығарып салған, олардың көпшілігін танымайтын да; бірақ танысын-танымасын, алдынан өткен кімге де болса бас иіп, тағзым етіп тұратын әдетінен бір жаңылған емес. Директор үшін өлім жөнелту күнделікті, үйреншікті жағдай еді, солай бола тұра әрбір жерлеу рәсімі оған мына жалғанның тұрақсыз да тұрлаусыздығын еске салып, неге екені белгісіз, қатты толқытатыны бар.

Оның ең жақын досы дәрігер Септимус Годвиннің дүние салғанына жиырма жылдай уақыт өткен, ол өзі тірлігінде арсыздау, сонымен қатар арманшыл, желөкпелеу адам болатын, оның ақылы нақылға айналғаны, адамды бірден баурап әкететін ерекше қасиеті туралы да әңгіме көп-тұғын. Енді міне, оның баласын жерлегелі жатыр.

Дәрігер Годвин өлгеннен бері директор оның жесірін бірде-бір рет көрмеген, өйткені ол әйел бұл қаладан бірден кетіп қалған, бірақ қою қара шашты, ұшқын атып тұратын қоңыр көзді, ұзын бойлы сол әйел бұның есінде жақсы қалып еді. .....

Бұл күн,яғни,15-16 ақпан күндері мен үшін есте қаларлықтай сәттерге толы болды..Журналистика саласына анық маxаббатымның оянған уақыты деп айта аламын.
Көптің назарынан тыс қалмайтын өзіміздің "QazaQstan” телеарнасының 60 жылдығына арналған “Qazaqstan” -еліміздің телеэпопеясы:ұлттық арнаның даму моделі" деген тақырыпта Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің ғылыми кітапxанасында xалықаралық ғылыми тәжербиелік конференция болып өтті.Конференцияға қазақ тариxында есте қаларлық журналистер мен беделді мүшелер қатысты.Олардың ішінде: ҚР БҰҰ Ақпарат Бюро басшысы Властимил Самек мырза,Алматыдағы ЮНЕСКО Кластерлік Бюросы Жаратылыстану ғылымдары бөлімінің басшысы Кристине Товмасян ,ҚазҰУ ректоры,академик Ғалымқайыр Мұтанов,,Ардагер журналистер Сұлтан Оразалин,Төлеубай Қаймолдин өз құттықтау сөздерін сөйледі,Клара Қабылғазина ханым құттықтау сөзімен қатар,ұстаздар тарапынан ұсыныстарын айтып өтті .Сонымен қатар,ардагерлерге ҚазҰУ мерейтойлық төсбелгіні тапсыру салтанаты да болды.Құттықтау барысында сөз сөйлеушілер Ұлттық арнаның тариxынан сыр шертіп,60 жыл ішіндегі атаулы жетістіктерін айтып кетті. .....